Załącznik
do Regulaminu Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej PTTK
„Śladami Żołnierzy Wyklętych 1945-1963”

Wykaz obiektów

I. Kresy Wschodnie II RP

  1. Nieciecz k/Lidy, obwód grodzieński: cmentarz parafialny, kwatera „Ragnerowcow” – żołnierzy AK z 77 pp Armii Krajowej poległych w walkach o Polskę na Ziemi Nowogródzkiej w latach 1941-1945.

  2. Kulbaki k/Grodna: krzyż oraz kamień z tablicą poświęconą pamięci por. Mieczysława Niedzińskiego „Mena” – dowódcy Samoobrony Ziemi Grodzieńskiej, który zginął w tym miejscu 8.05.1948 r. w walce z NKWD.

  3. Raczkowszczyzna:– wieś w obwodzie Szczuczyn-Lida: krzyż upamiętniający ppor. Anatola Radziwonika „Olecha” – ostatniego dowódcy połączonych sił zbrojnych AK Lida-Szczuczyn, który zginął razem z oddziałem AK w walce z NKWD w dniu 12.05.1949 r. pod Raczkowszczyzną. Upamiętnienie uzupełnia głaz i tablica pamiątkowa.

  4. Sopoćkinie k/Grodna: krzyż upamiętniający polskie podziemie niepodległościowe.

  5. Grodno, ul. Prigorodnaja: cmentarz pobernardyński. Na elewacji frontowej kaplicy cmentarnej po lewej stronie umieszczona jest tablica o treści: „Ofiarom terroru w latach 1939 – 1956. Rodacy – Rok 1993”.

II. Podlasie

  1. Augustów, ul. Portowa, przy moście: pomnik ku czci Żołnierzy Wyklętych poległych na Kresach II RP w walce z Sowietami w latach 1944-1954, na którym wypisano 650 nazwisk lub pseudonimów żołnierzy poległych w walce z Sowietami.

  2. Kiersnowo k/Brańska, pow. bielski: pomnik upamiętniający pobyt dowódcy 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki”.

  3. Hajnówka, ul. 3 Maja 65: kościół pw. św. Cyryla i Metodego. Tablica pamiątkowa ku czci mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” i żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK.

  4. Narewka, pow. hajnowski: przy kościele parafialnym – pomnik Danuty Siedzikówny „Inki” – sanitariuszki 4 szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK.

  5. Modusy-Pokrzywne, pow. siemiatycki, gmina Perlejewo: pomnik upamiętniający żołnierzy 1 szwadronu 5 Brygady Wileńskiej AK pod dowództwem por. Zygmunta Błażejewicza „Zygmunta” i oddziału ppor. Władysława Łukasiuka „Młota”.

  6. Perlejewo, pow. siemiatycki: cmentarz rzymskokatolicki – mogiła zbiorowa żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK poległych w Modusach-Pokrzywnych 18.08.1945 r.

  7. Osmola, pow. siemiatycki, gmina Dziadkowice: pomnik na cmentarzu upamiętniający żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” poległych w walce z reżimem komunistycznym.

  8. Mielnik nad Bugiem, pow. siemiatycki: pomnik poświęcony pamięci żołnierzy patrolu 6 Brygady Wileńskiej AK st. sierż. Adama Ratyńca „Lamparta” poległych 10 i 11 maja 1952 r. w lesie Sokóle pod Mielnikiem oraz Chłopkowem nad Bugiem.

  9. Czuje-Wólka, pow. wysokomazowiecki: pomnik pamięci kpt. Władysława Łukasiuka „Młota” dowódcy oddziałów partyzanckich 6 Brygady Wileńskiej AK w latach 1945-1949, który zginął tragicznie 27.06.1949 r. w Czujach- Wólce.

  10. Wysokie Mazowieckie: pomnik pamięci kpt. Kazimierza Kamieńskiego „Huzara” i jego żołnierzy z oddziałów partyzanckich Obwodu AK-AKO-WiN Wysokie Mazowieckie i 6 Brygady Wileńskiej AK.

  11. Wykowo k/Kolna: przy drodze Żebry – Wykowo znajduje się pomnik ku pamięci: Hieronima Rogińskiego „Roga”, Kazimierza Lenkiewicza „Warmiaka”, Bogdana Śleszyńskiego „Łosia”.

  12. Przytuły, pow. łomżyński: naprzeciwko Zespołu Szkół w Przytułach, przy ul. Lipowej 28 znajduje się pomnik-kamień poświęcony pamięci mjr. Jana Tabortowskiego „Bruzdy” dowódcy oddziału AKO-WiN.

  13. Jeziorko, pow. łomżyński: obok Szkoły Podstawowej znajduje się kamień z tablicą upamiętniającą ppor. Stanisława Marchewkę „Rybę”, który po śmierci mjr. „Bruzdy” (23.08.1954) przejął dowództwo oddziału AKO-WiN. Zginął 4.03.1957 r. w walce z grupą operacyjną SB-KBW. Data jego śmierci wyznacza symboliczny koniec podziemia niepodległościowego na Białostocczyźnie.

  14. Giby, pow. sejneński:

    1. krzyż w Gibach poświęcony pamięci osób zaginionych i zamordowanych podczas Obławy Augustowskiej w lipcu 1945 r. Na krzyżu wypisano nazwiska 530 osób. Obławę Augustowską przeprowadziły w dniach 10-25 lipca 1945 r. regularne oddziały Armii Czerwonej,

    2. pomnik na wzgórzu w Gibach. Na pomniku widnieje napis: „Zginęli bo byli Polakami”.

  15. Klichy, pow. bielski, gmina Brańsk: cmentarz parafialny, mogiła zbiorowa 22 żołnierzy AK, NOW, NZW poległych 17.05.1945 r. w Bodakach w bitwie z grupą operacyjną NKWD i PUBP.

  16. Pulsze, pow. bielski, gmina Wyszki: drewniana kaplica znajdująca się koło wsi Pulsze, tablica pamiątkowa poświęcona pamięci tragicznego podpalenia przez sowiecką grupę operacyjną wsi Mieszuki w dniu 15.07.1945 r.

  17. Białystok, ul. Władysława Liniarskiego (centrum miasta). Patronem ulicy jest płk Władysław Liniarski, ps. „Mścisław” – komendant Białostockiego Okręgu ZWZ-AK, a od stycznia 1945 r. komendant Białostockiego Okręgu AKO.

  18. Białystok, Rynek – ul. Tadeusza Kościuszki 2 (kino „Ton”):

    1. tablica upamiętniająca miejsce politycznych procesów. Treść tablicy: „W tym budynku po wojnie skazywano na śmierć żołnierzy Polski Podziemnej”,

    2. tablica pamięci ppłk. Aleksandra Rybnika (1906-1946), ps. „Dziki”, „Jerzy” – oficera SZP, ZWZ, AK, zastępcy komendanta Okręgu Białystok Zrzeszenia WiN.

  19. Białystok-Starosielce, ul. Św. Andrzeja Boboli, Parafia św. Andrzeja Boboli: przy kościele pomnik ppłk. Aleksandra Rybnika, ps. „Dziki”, „Jerzy” – bohatera Ziemi Białostockiej, zastępcy komendanta Okręgu AK i WiN w latach 1944-1946 w Białymstoku.

III. Warmia i Mazury

  1. Zimna Woda k/ Nidzicy: kościół św. Huberta, tablica upamiętniająca żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

  2. Pisz: kościół pw. Matki Miłosierdzia Ostrobramskiej, przy ul. Michała Wołodyjowskiego 2: tablica poświęcona mjr. „Łupaszce” oraz żołnierzom 5 Wileńskiej Brygady AK.

  3. Wydminy, pow. giżycki, ul. Grunwaldzka: pomnik poświęcony „Żołnierzom Wyklętym” oraz tablica ku czci ppor. Kazimierza Chmielowskiego „Rekina” zamordowanego 1.04.1950 r. w więzieniu UB w Białymstoku oraz pamięci żołnierzy 3 Wileńskiej Brygady NZW.

  4. Gajrowskie, pow. giżycki, gmina Wydminy (Puszcza Borecka): pomnik upamiętniający żołnierzy 3 Wileńskiej Brygady Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW).

  5. Ostróda: kościół pw. NMP, ul. Stefana Czarnieckiego 3: tablica poświęcona żołnierzom 5 Wileńskiej Brygady AK i ich dowódcy mjr. „Łupaszce”, a także działającym zbrojnie do listopada 1946 r. oddziałom ppor. Henryka Wieliczki „Lufy” i ppor. Leona Smoleńskiego „Zeusa”.

  6. Łukta, pow. ostródzki, ul. Warszawska 17: Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Nr 1 im. Żołnierzy Niezłomnych.

  7. Olsztyn, ul. Adama Mickiewicza 10: kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, tablica upamiętniająca żołnierzy NSZ poległych w walce o wolną Polskę.

IV. Pomorze

  1. Gdańsk, Bazylika Mariacka, ul. Podkramarska 5:

    • tablica epitafijna Ośrodka Mobilizacyjnego Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej poświęcona dowódcom rozstrzelanym 8.02.1951 r. w Warszawie: ppłk. Antoniemu Olechnowiczowi „Podhoreckiemu”, mjr. Zygmuntowi Szendzielorzowi „Łupaszce” oraz poległym żołnierzom Zgrupowania „Łupaszki”,

    • tablica epitafijna poświęcona Danucie Siedzikównie „Ince” – sanitariuszce Zgrupowania mjr. „Łupaszki” rozstrzelanej przez funkcjonariuszy UB 28.08.1946 r. w Gdańsku.

  2. Gdańsk: kościół pw. Św. Brygidy, ul. Profesorska 17: tablica epitafijna poświęcona mjr. „Łupaszce” – komendantowi sławnej 5 Wileńskiej Brygady AK.

  3. Sopot: park im. sanitariuszki Inki, naprzeciw gmachu Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego (przy ul. Armii Krajowej, miedzy przecznicami 1 Maja i Władysława Sikorskiego), pomnik Danuty Siedzikówny „Inki” – sanitariuszki 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki”.

  4. Gdynia-Chylonia (dworzec PKP): tablica poświęcona gen. Antoniemu Hedzie „Szaremu” (1916-2008) – dowódcy Brygady Kieleckiej ROAK-DSZ, aresztowanemu 27.07.1948 r. przez UB w Gdyni-Chyloni.

  5. Słupsk: kościół św. Jacka, ul. Ojca Pio 3, tablica pamiątkowa w hołdzie dowódcy mjr. „Łupaszce” oraz wszystkim żołnierzom 5 Wileńskiej Brygady AK.

  6. Malbork: skwer „Żołnierzy Wyklętych” (teren pomiędzy ulicami Poczty Gdańskiej i Józefa Piłsudskiego), głaz upamiętniający bohaterów antykomunistycznego podziemia niepodległościowego.

  7. Sztum, ul. Adama Mickiewicza (obok Banku PKO): głaz pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.

  8. Zajezierze, pow. sztumski: głaz i tablica pamiątkowa poświęcona pamięci Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” i jego żołnierzy.

  9. Czernin, pow. sztumski: kościół św. Królowej Jadwigi, tablica pamiątkowa poświęcona pamięci ppor. Zdzisława Badochy „Żelaznego” – dowódcy szwadronu 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. „Łupaszki”, który zginął w Czerninie 28 06.1946 r. w walce z grupą operacyjną UB i MO.

  10. Czernin, pow. sztumski: pomnik poświęcony pamięci żołnierzy szwadronu „Żelaznego” z 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. „Łupaszki”.

  11. Bartel Wielki, pow. starogardzki, gmina Kaliska: pomnik upamiętniający żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. „Łupaszki”.

  12. Grudziądz: kościół pw. Niepokalanego Serca NMP, ul. Adama Mickiewicza 43, tablica upamiętniająca „Żołnierzy Wyklętych”: mjr. „Łupaszkę”, sanitariuszkę „Inkę” i sierż. Józefa Franczaka „Lalka”.

  13. Koszalin: kościół pw. Św. Ducha, ul. Stanisława Staszica 38: tablica upamiętniająca żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” 1 szwadronu pod dowództwem ppor. Zdzisława Badochy „Żelaznego”.

  14. Bydgoszcz: cmentarz komunalny, ul. Kcyńska 51; na fragmencie muru nekropolii umieszczona jest tablica z czarnego marmuru upamiętniająca „Żołnierzy Wyklętych”, a także 47 mniejszych tabliczek imiennych poświęconych członkom zbrojnego podziemia niepodległościowego.

  15. Białe Błota k/Bydgoszczy, Publiczne Gimnazjum im. Mariana Rejewskiego, ul Czysta 1: obok szkoły znajduje się pomnik upamiętniający „Żołnierzy Wyklętych” z gminy Białe Błota.

  16. Zielonka k/Bydgoszczy, gmina Białe Błota: cmentarz parafialny, pomnik por. Józefa Trojana ps. „Kruk” – dowódcy „Pogotowia Akcji Specjalnej – ROTA”, żołnierza Oddziału Bojowego AK, ps. „J-3” oraz jego żołnierzy z oddziału AK „PAS-ROTA”.

  17. Toruń, Plac Teatralny (w pobliżu Muzeum Etnograficznego): pomnik Żołnierzy Wyklętych.

V. Wielkopolska

  1. Poznań, ul. Bukowska 16: I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Marcinkowskiego, tablica pamiątkowa poświęcona ostatnim dowódcom Narodowych Sił Zbrojnych ppłk. Stanisławowi Kasznicy i kpt. Lechowi Neymanowi.

  2. Poznań, ul. Kazimierza Jarochowskiego 18: dawna siedziba UB, tablica pamiątkowa usytuowana na murze otaczającym obecny szpital o treści: „Ten zespół budynków w latach 1945-1947 był katownią UB.

  3. Krotoszyn, al. Powstańców Wielkopolskich 13: Zespół Szkół nr 3, tablica pamiątkowa poświęcona por. Franciszkowi Jaskulskiemu, ps. „Zagończyk” – mieszkańcowi Ziemi Krotoszyńskiej, dowódcy partyzanckiemu AK i Związku Zbrojnej Konspiracji WiN.

  4. Krotoszyn, Mały Rynek 1: Muzeum Regionalne, tablica pamiątkowa poświęcona patriotom zamęczonym przez UB w latach 1945-1956.

  5. Krotoszyn, ul. Raszkowska 35: cmentarz parafialny, zbiorowa mogiła żołnierzy WSGO „Warta” z oddziału por. Zygmunta Borostowskiego „Bora”.

  6. Benice k/Krotoszyna, ul. Szkolna: Zespół Szkół w Benicach im. Jana Pawła II, głaz pamiątkowy z tablicą poświęcony żołnierzom antykomunistycznego oddziału partyzanckiego por. Zygmunta Borostowskiego „Bora”.

  7. Koło, ul. Grodzka 9: była siedziba NKWD i UB, tablica upamiętniająca miejsce kaźni Polaków w latach 1945-1956.

  8. Wronki, pow. szamotulski, ul. Partyzantów 1: zakład karny (w latach 1945-1956 więzienie polityczne MBP), tablice upamiętniające polityczne ofiary wronieckiego więzienia lat 1945-1956.

  9. Rawicz, ul. 17 Stycznia 28: zakład karny; na murze więzienia znajduje się m. in.:

    • tablica upamiętniająca śmierć Kazimierza Pużaka (1883-1950) – jednego z przywódców Polski Podziemnej 1944-1945 sądzonego w „procesie szesnastu”, zamęczonego w tutejszym więzieniu,

    • tablica pamiątkowa o treści: „Ofiarom terroru stalinowskiego, patriotom polskim zamęczonym w rawickim więzieniu w latach 1945-1956”.

  10. Rawicz, ul. gen. Grota Roweckiego 6: na budynku Szpitala Powiatowego znajduje się tablica pamiątkowa ku czci płk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa” – prezesa IV Zarządu Zrzeszenia WiN.

  11. Kwilicz, ul. ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego 42: Parafia św. Michała Archanioła, na murze przy kościele tablica upamiętniająca płk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa” – ostatniego szefa WiN.

  12. Gądki k/Poznania: w pobliżu drogi krajowej S-11, w lesie między Gądkami a Kórnikiem (Nadleśnictwo Babki) znajduje się pomnik upamiętniający Polaków pomordowanych w tych lasach w okresie stalinowskim.

  13. Leszno, ul. ks. Józefa Poniatowskiego: pomnik w hołdzie „Żołnierzom Wyklętym”.

  14. Gniezno, ul. Farna 6: kościół św. Trójcy, przy kościele farnym tablica upamiętniająca Żołnierzy Wyklętych.

  15. Odolanów, pow. ostrowski, ul. Chwaliszewska: cmentarz na Przedmieściu, pomnik żołnierzy WSGO „Warta” z oddziału por. Jana Kępińskiego, ps. „Błysk”.

  16. Wolsztyn, ul. Lipowa: cmentarz parafialny:

    1. kwatera wojskowa, mogiła Żołnierzy Wyklętych,

    2. grób płk. Jana Wosia, ps. „Jerzy” – komendanta Obwodu Wolsztyn WSGO „Warta”.

  17. Pisarzowice, pow. ostrzeszowski, gmina Kobyla Góra: działka „Kopiec św. Jadwigi”, tablica upamiętniająca por. Franciszka Olszówkę, ps. „Otto” – żołnierza AK-WSGO „Warta” – Obwód Kępno.

  18. Września, ul. Fabryczna 36: pomnik poświęcony ofiarom i prześladowanym przez UB i NKWD.

VI. Lubelszczyzna

  1. Lublin, Plac Zamkowy: pomnik poświęcony 250 żołnierzom AK-WiN Zgrupowania podległego mjr. Hieronimowi Dekutowskiemu „Zaporze”.

  2. Lublin, ul. Lipowa 25: Gimnazjum nr 9 im. Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora”; przed Gimnazjum znajduje się pomnik patrona szkoły mjr. „Zapory”.

  3. Zamość, ul. Stefana Okrzei 14 (zakład karny): tablica upamiętniająca akcję odbicia więźniów w dniu 8.05.1946 r. przez oddział WiN por. Romana Szczura, ps. „Urszula”.

  4. Puławy, ul. Józefa Piłsudskiego 93 (budynek WKU): tablica pamiątkowa poświęcona oddziałowi AK-DSZ-WiN mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika”, który 24.04.1945 r. odbił 107 więźniów politycznych z byłego PUBP.

  5. Las Stocki k/Kazimierza Dolnego: pomnik upamiętniający zwycięską bitwę stoczoną w dniu 24.05.1945 r. przez oddział AK-DSZ-WiN mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika” z połączonymi siłami NKWD-UB-MO.

  6. Zalesie k/Ryk: pomnik upamiętniający urodzonego w Zalesiu mjr. Mariana Bernaciaka „Orlika” – komendanta ugrupowań partyzanckich WiN w Inspektoracie Puławy.

  7. Siemień, pow. parczewski: cmentarz, grób por. Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia” – dowódcy oddziału WiN na Polesiu Lubelskim.

  8. Włodawa, ul. 11 Listopada, skwer pomiędzy pocztą, a kościołem św. Ludwika: pomnik por. Leona Taraszkiewicza „Jastrzębia” i ppor. Edwarda Taraszkiewicza „Żelaznego” oraz ich żołnierzy i współpracowników.

  9. Parczew, ul. Warszawska 24: Urząd Miejski; na ścianie budynku znajduje się mural poświęcony pamięci „Żołnierzy Wyklętych” z oddziału WiN ppor. Edwarda Taraszkiewicza „Żelaznego”, upamiętniający „Tarzana”, „Żelaznego”, „Sokoła” i „Krzewinę”.

  10. Lubartów: cmentarz parafialny, ul. Klemensa Szaniawskiego Junoszy: pomnik kpt. Zdzisława Brońskiego, ps. „Uskok” – komendanta Obwodu WiN-Lubartów.

  11. Nowogród, gmina Łęczna: pomnik kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, stojący w miejscu, gdzie znajdował się bunkier sztabu dowodzenia oddziałów partyzanckich WiN (1946-1949), w którym zginął „Uskok”.

  12. Kijany, pow. Łęczyńskim: cmentarz parafialny, pomnik w formie obelisku ku czci kpt. Zdzisława Brońskiego, ps. „Uskok” oraz ppor. Kazimierza Głowackiego, ps. „Bartosz”.

  13. Nowiny, pow. tomaszowski, gmina Susiec: pomnik upamiętniający por. Jana Leonowicza „Burtę” – dowódcę oddziału WiN.

  14. Sęków, pow. włodawski: pomnik postawiony na miejscu śmierci dowódcy oddziału WiN por. Józefa Struga, ps. „Ordon”.

  15. Biała k/Radzynia Podlaskiego: Gimnazjum im. „Żołnierzy Wyklętych” – to pierwsza szkoła w Polsce, która otrzymała imię Żołnierzy Wyklętych (w dniu 1.03.2014 r.).

  16. Stężyca k/ Dęblina: kościół parafialny pw. Św. Marcina, tablica pamiątkowa poświęcona osobie mjr. Franciszka Jaskólskiego „Zagończyka” – żołnierza AK i WiN.

  17. Piaski, pow. świdnicki: pomnik sierż. Józefa Franczaka, ps. „Lalek” – ostatniego partyzanta RP, który zginął w boju z grupą operacyjną MO i SB w dniu 21.10.1963 r. „Lalek” był ostatnim żołnierzem polskiego podziemia antykomunistycznego i niepodległościowego.

VII. Małopolska

  1. Rzeszów, ul. Łukasza Cieplińskiego, u zbiegu ul. Stanisława Moniuszki i Zygmuntowskiej: pomnik „Żołnierzy Wyklętych” – składający się z dwóch elementów:

    • postaci płk. Łukasza Cieplińskiego „Pługa” – prezesa IV Zarządu Głównego WiN,

    • popiersi sześciu członków IV Zarządu WiN, tj. Adama Lazarewicza, Franciszka Błażeja, Józefa Batorego, Karola Chmiela, Mieczysława Kawalca i Józefa Rzepki.

  2. Niebieszczany k/Sanoka: w latach 1945-1946 mieścił się w tej wsi sztab, magazyn broni oraz prowizoryczny szpital oddziału NSZ kpt. Antoniego Żubryda, ps. „Zuch”.

  3. Sanok, ul. Rynek 20: tablica pamiątkowa ku czci trzech żołnierzy z oddziału NSZ kpt. Żubrysa, powieszonych przez komunistycznych oprawców w publicznych egzekucjach 26.05.1946 r. i 4.06.1946 r. na sanockim stadionie oraz rynku.

  4. Zagórz, pow. sanocki. ul. Józefa Piłsudskiego 37: na budynku kina „Sokół” znajduje się tablica upamiętniająca pięciu żołnierzy z oddziału NSZ kpt. Antoniego Żubryda.

  5. Malinówka, pow. brzozowski: w lesie stoi pomnik poświęcony pamięci kpt. Antoniego Żubryda i jego żony Janiny, w miejscu gdzie zostali zamordowani 24.10.1946 r. przez agenta UBP Jerzego Vaulina.

  6. Kuryłówka k/Leżajska: miejsce największej na ziemiach polskich bitwy oddziałów polskiego podziemia niepodległościowego stoczonej 7.05.1945 r. z NKWD. W zwycięskiej bitwie z Sowietami uczestniczyły oddziały NOW-NZW pod dowództwem mjr. Franciszka Przysiężniaka, ps. „Ojciec Jan”.

  7. Tarnawiec k/Leżajska: cmentarz, pomnik kpt. Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka” – bohaterskiego dowódcy oddziału partyzanckiego NOW-AK.

  8. Jarosław, ul. Cmentarna: Cmentarz „Stary” (Aleja główna, kw. Nr 13), grób mjr. Franciszka Przysiężniaka, ps. „Ojciec Jan”.

  9. Jarosław, ul. Ceglana, róg ul. Jana Pawła II: pomnik pamięci kpt. Władysława Koby, ps. „Marcin”, „Rak”, „Tor”, „Żyła” – żołnierza ZWZ-AK – prezesa Zrzeszenia WiN Okręgu Rzeszów.

  10. Dębica, ul. Cmentarna: Cmentarz Wojskowy, symboliczny grób.

  11. Dębica, Rynek: pomnik upamiętniający trzech żołnierzy NSZ z Oddziału Jana Stefki „Mściciela”, straconych na dębickim rynku w czasie publicznej egzekucji przez UB w dniu 10.07.1946 r.

  12. Tarnobrzeg, pl. Antoniego Surowieckiego (skrzyżowanie ul. Adama Mickiewicza i ul. Sokolej): pomnik mjr. Hieronima Dekutowskiego, ps. „Zapora” – dowódcy oddziałów AK-WiN.

  13. Tarnobrzeg, ul. mjr. Hieronima Dekutowskiego 17: Gimnazjum nr 3; obok szkoły znajduje się obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą mjr. „Zaporze”.

  14. Kraków, park im. Henryka Jordana, ul. 3 Maja, w bezpośrednim sąsiedztwie Błoń:

    • popiersie gen. Augusta Emila Fieldorfa, ps. „Nil”,

    • popiersie rtm. Witolda Pileckiego, ps. „Witold”,

    • popiersie Danuty Siedzikówny, ps. „Inka”.

  15. Kraków, ul. Senacka 3 (Muzeum Archeologiczne): d. więzienie św. Michała, tablica pamiątkowa informująca, że grupy zbrojne ROAK oraz Józefa Kurasia „Ognia” opanowały 18.08.1946 r. mieszczące się w tych budynkach więzienie św. Michała uwalniając z rąk komunistów kilkudziesięciu żołnierzy AK, WiN i NSZ.

  16. Kraków, ul. ks. Władysława Urgacza: tablica pamiątkowa o treści „Ks. Władysław Gurgacz (1914-1949) kapelan Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej, rozstrzelany na Montelupich.

  17. Kraków, ul. Montelupich 7: na murze więzienia znajduje się tablica pamiątkowa upamiętniająca 68 działaczy organizacji niepodległościowych zamordowanych w latach 1945-1956 w więzieniu przy ul. Montelupich.

  18. Kraków, planty, pomiędzy ul. Sienną i ul. Dominikańską: pomnik upamiętniający płk. Narcyza Wiatra, ps. „Zawojna”.

  19. Miechów, ul. Henryka Sienkiewicza 30/32 (d. PUBP i więzienie): pomnik upamiętniający rozbicie więzienia PUBP w dniu 25.04.1945 r. przez żołnierzy AK dowodzonych przez por. Juliana Sochę „Dźwiga”.

  20. Zakopane, ul. Tadeusza Kościuszki (naprzeciw dworca autobusowego): pomnik upamiętniający Józefa Kurasia „Ognia” i jego podkomendnych.

  21. Turbacz – pasmo Gorce, pow. nowotarski: przy szlaku na Turbacz, nad Halą Długą, na Polanie Rusnakowej znajduje się pomnik mjr. Józefa Kurasia, ps. „Ogień” oraz jego podkomendnych.

  22. Ostrowsko k/Nowego Targu: miejscowość, gdzie 21.02.1947 r. oddział Józefa Kurasia „Ognia” został rozbity przez grupę operacyjną KBW. „Ogień” zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu.

  23. Osielec k/Makowa Podhalańskiego, pow. suski, gmina Jordanów: miejsce aresztowania mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” – dowódcy 5 Wileńskiej Brygady AK przez UB w dniu 30.06.1948 r. (pojedynczy dom bezpośrednio graniczący z lasem).

  24. Hala Łabowska, pow. nowosądecki, gmina Łabowa: pomnik pamięci ks. kapelana kpt. Władysława Gurgacza i żołnierzy Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej (PPAN) poległych w walkach z UB i KBW w latach 1948-1949.

  25. Maciejowa, pow. nowosądecki, gmina Łabowa:

    1. Szkoła Podstawowa im. św. Kingi; przed szkołą znajduje się obelisk z tablicą upamiętniającą 14 żołnierzy PPAN,

    2. cmentarz w Nawojowej, symboliczna mogiła Stanisława Pióry „Emira” – dowódcy PPAN i jego żołnierzy.

  26. Nowy Sącz, al. Wolności: Cmentarz Stary, pomnik płk. Narcyza Wiatra, ps. „Zawojna”, w latach 1941-1945 komendanta Okręgu VI BCH na Małopolskę i Śląsk.

  27. Nowy Sącz, ul. Św. Ducha 2: Bursa Księży Jezuitów im. ks. Władysława Urgacza; na budynku bursy znajduje się tablica pamiątkowa ku czci ks. Urgacza – kapelana PPAN.

  28. Łękawica k/Wadowic: miejsce urodzenia Mieczysława Wądolnego, ps. „Mścisław” – dowódcy Oddziału „Burza” Armii Polskiej w Kraju.

  29. Tarnów, al. Matki Bożej Fatimskiej, skwer przy pomniku 5 Pułku Strzelców Konnych: pomnik-głaz członków WiN. Napis na tablicy: „Pamięci członków organizacji Wolność i Niezawisłość pomordowanych przez Urząd Bezpieczeństwa i NKWD”.

  30. Tarnów, ul. Józefa Piłsudskiego 9: kościół Księży Filipinów, tablica upamiętniająca żołnierzy WiN powiatu tarnowskiego.

VIII. Śląsk

  1. Częstochowa, ul. Wręczycka/ul. Św. Rocha: pomnik poświęcony pamięci kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”.

  2. Częstochowa, al. Najświętszej Marii Panny 33: tablica pamiątkowa ku czci kpt. „Warszyca” – komendanta KWP i jego żołnierzy.

  3. Częstochowa, pl. Władysława Biegańskiego: kościół pw. Św. Jakuba; na ścianie zewnętrznej tablica upamiętniająca komendanta ps. „Lew” i żołnierzy Korpusu Wojska Polskiego II Konspiracji oraz ofiary reżimu komunistycznego.

  4. Bór Zapilski, pow. kłobucki, gmina Wręczyca Wielka: pomnik poświęcony pamięci poległych żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego: „Jaguara” (Stanisława Lisieckiego) i jego podkomendnych.

  5. Żywiec, al. Wolności: w sąsiedztwie Miejskiego Centrum Kultury znajduje się pomnik upamiętniający 167 żołnierzy NSZ ze Zgrupowania kpt. Henryka Flame, ps. „Bartek”.

  6. Szczyrk, pow. bielski, ul. Beskidzka: przy kościele św. Jakuba Apostoła pomnik żołnierzy VII Okręgu NSZ Zgrupowania „Bartka”.

  7. Zabrzeg k/ Czechowic-Dziedzic, pow. bielski, ul. Do Zapory 29: restauracja „Pod Zaporą”; na ścianie domu znajduje się tablica pamiątkowa informująca, że w tym budynku 01.12.1947 r. został zamordowany przez funkcjonariusza MO legendarny „Bartek” – komendant Zgrupowania NSZ na Śląsku Cieszyńskim.

  8. Czechowice-Dziedzice, pow. bielski: cmentarz parafialny, grób kpt. Henryka Flame, ps. „Bartek”.

  9. Góra Błatnia w Brennej, pow. cieszyński: tablica poświęcona pamięci żołnierzy z oddziału Edwarda Biesaka „Edka” ze Zgrupowania NSZ kpt. Henryka Flame „Bartka”.

  10. Wisła, pow. cieszyński, ul. Lipowa 7: kościół pw Wniebowzięcia NMP, tablica upamiętniająca żołnierzy NSZ Zgrupowania kpt. Henryka Flame „Bartka”.

  11. Brenna, pow. cieszyński, ul. Wyzwolenia: pomnik Partyzantów Oddziału AK „Wędrowiec”.

  12. Cieszyn, Rynek 1: w gmachu ratusza tablica pamiątkowa w hołdzie „Żołnierzom Wyklętym” polskiego podziemia niepodległościowego Oddziału „Wędrowiec” oraz Narodowej Organizacji Wojskowej; tablica upamiętnia 18 osób.

  13. Żory, ul. ks. Klimka: Stary Cmentarz, pomnik upamiętniający „Żołnierzy Wyklętych”. Na bocznej ścianie pomnika wymieniono nazwiska żołnierzy, którzy walczyli o niepodległość Polski, m.in. upamiętniono por. Wiktora Kanię, ps. „Andrzej” (mieszkańca Żor) – dowódcę Oddziału Partyzanckiego AK „Wędrowiec”.

  14. Sosnowiec, ul. Kościelna 1: katedra Wniebowzięcia NMP, tablica poświęcona pamięci żołnierzy NSZ.

  15. Katowice, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 20: kościół pw. Św. Kazimierza (garnizonowy):

    • tablica upamiętniająca żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego oraz pierwszego komendanta głównego mjr. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”,

    • tablica upamiętniająca żołnierzy NSZ.

  16. Katowice, ul. Panewicka 45: Cmentarz Komunalny (kwatera 20), pomnik nagrobny Żołnierzy Organizacji Niepodległościowych pomordowanych w latach 1945-1956 na mocy wyroków komunistycznych sądów wojskowych.

  17. Katowice, ul. Panewicka 76: bazylika oo. Franciszkanów, tablica upamiętniająca uczestników walk w szeregach KPW, AK, NSZ, WiN oraz innych organizacji podziemia niepodległościowego.

  18. Opole, pl. Wolności: pomnik poświęcony żołnierzom WiN, NSZ, NZW, KWP, ROAK i innych formacji zbrojnego podziemia niepodległościowego.

  19. Niemodlin, pow. opolski, ul. Opolska 28: budynek gdzie w latach 1945-1956 mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa; przed budynkiem pomnik ku czci pomordowanych przez UB.

  20. Rusko, pow. świdnicki, gmina Strzegom:

    1. pomnik poświęcony pamięci więźniów politycznych obozu katorżniczej pracy przymusowej w Rusku,

    2. krzyż pamięci na cmentarzu upamiętniający ofiary tutejszego „gułagu”,

    3. kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Rusku, tablica upamiętniająca ofiary obozu pracy.

  21. Wrocław, ul. Osobowicka: Cmentarz Osobowicki (pole 81):

    • miejsce tajnych pochówków ofiar UB,

    • pomnik Ofiar Terroru Komunistycznego 1945-1956.

  22. Lubań, ul. Bankowa 8: tablica upamiętniająca płk. Anatola Sawickiego – ostatniego komendanta Eksterytorialnego Okręgu Lwowskiego AK-WiN.

  23. Oleśnica: rondo Żołnierzy Wyklętych przy skrzyżowaniu ulic: Lwowskiej, Jana Kochanowskiego i Bolesława Krzywoustego: pomnik upamiętniający „Żołnierzy Wyklętych”.

IX. Ziemia Łódzka

  1. Radomsko, ul. Armii Krajowej: park „Solidarności”, pomnik poświęcony pamięci Konspiracyjnego Wojska Polskiego i kpt. Stanisława Sojczyńskiego, ps. „Warszyc” oraz 230 jego żołnierzy.

  2. Radomsko, ul. ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego/ul. Leszka Czarnego: Stary Cmentarz, pomnik i symboliczny grób żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

  3. Radomsko, ul. Gabriela Narutowicza 2, kolegiata św. Lamberta, tablica pamiątkowa poświęcona kpt. Stanisławowi Sojczyńskiemu „Warszycowi” i jego żołnierzom z KWP.

  4. Radomsko, ul. Gabriela Narutowicza 3, klasztor Franciszkanów, tablica pamiątkowa w hołdzie żołnierzom Konspiracyjnego Wojska Polskiego.

  5. Rzejowice, pow. radomszczański, gmina Kodrąb: pomnik upamiętniający kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” – komendanta KWP.

  6. Bąkowa Góra, pow. radomszczański: pomnik 12 żołnierzy KWP.

  7. Kamieńsk, pow. radomszczański, ul. Sportowa 8: Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II, przed którą na skwerze stoi pomnik komendanta KWP kpt. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”.

  8. Wieluń, ul. 3 Maja: cmentarz parafialny, symboliczna mogiła upamiętniająca dowódcę oddziału KWP por. Alfonsa Olejnika, ps. „Babinicz”.

  9. Piotrków Trybunalski, rondo „Żołnierzy Wyklętych”, pomnik „Żołnierzy Wyklętych” poświęcony podziemiu niepodległościowemu z lat 1944-1956 (AK, WiN, KWP, NZW, NSZ).

  10. Majkowice nad Pilicą, pow. piotrkowski: miejsce bitwy oddziału AK z Armią Czerwoną (64 Dywizja NKWD) w dniu 08.07.1945 r. Oddziałami AK dowodził por. Stanisław Karliński „Burza”.

  11. Bęczkowice, pow. piotrkowski: cmentarz parafialny, pomnik żołnierzy AK z oddziału partyzanckiego por. Stanisława Karlińskiego „Burzy”.

  12. Opoczno, ul. Kościelna 2: kolegiata św. Bartłomieja; na bocznej ścianie kościoła wmurowana jest tablica upamiętniająca poległych i pomordowanych żołnierzy Antykomunistycznego Podziemia Zbrojnego.

  13. Łódź, ul. Adama Próchnika 39: tablica upamiętniająca gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” (gen „Nil” mieszkał tutaj w latach 1947-1950 do momentu aresztowania w dniu 10.11.1950 r.).

  14. Łódź, ul. Smutna 9: cmentarz rzymskokatolicki pw. Św. Wincentego (Cmentarz na Dołach); w alei głównej krzyż i tablica okolicznościowa IPN poświęcona pamięci pomordowanych Żołnierzy Wyklętych.

X. Ziemia Świętokrzyska

  1. Kielce, ul. Zamkowa 5: Muzeum Pamięci Narodowej (dawne więzienie), tablica upamiętniająca 45. rocznicę rozbicia więzienia UB w dniu 5.08.1945 r. przez Samodzielną Brygadę Kielecką AK pod dowództwem kpt. Antoniego Hedy „Szarego”.

  2. Kielce, „Cmentarz Piaski”, ul. Zagnańska: pomnik ku czci żołnierzy AK, NSZ oraz WiN pomordowanych przez Urząd Bezpieczeństwa w więzieniu kieleckim i innych miejscach kaźni.

  3. Kielce, ul. Ignacego Jana Paderewskiego 12, róg ul. Solnej: dawna siedziba WUBP, tablica upamiętniająca Polaków męczonych i zamordowanych przez Gestapo, NKWD i UB.

  4. Kielce, ul. Karczówkowska: kościół garnizonowy, tablica pamiątkowa w hołdzie żołnierzom Narodowych Sił Zbrojnych.

  5. Skarżyska-Kamienna, ul. Armii Krajowej, przy rondzie im. Antoniego Hedy „Szarego”, pomnik poświęcony gen. Antoniemu Hedzie „Szaremu” – m.in. dowódcy Samodzielnej Brygady Kieleckiej ROAK-DSZ.

  6. Skarżysko-Kamienna, ul. Akacjowa 1: Gimnazjum Nr 3 im. gen. Antoniego Hedy „Szarego”.

  7. Radoszyce, pow. konecki, ul. Szkolna 1: Szkoła Podstawowa im. gen. Antoniego Hedy „Szarego”.

  8. Końskie, ul. 1 Maja 44: tablica na ścianie budynku upamiętniająca miejsce kaźni i morderstw patriotów polskich gdzie w latach 1945-1956 mieściła się siedziba Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.

  9. Jędrzejów, ul. Stefana Okrzei 63: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2: obok szkoły pomnik upamiętniający mjr. Stefana Gądzio, ps. „Kosa” – komendanta jędrzejowskiego Obwodu AK.

  10. Jędrzejów, ul. mjr. AK Stefana Gądzio „Kosa”. Patron ulicy był uczestnikiem kampanii wrześniowej i żołnierzem AK w czasie okupacji. W 1944 r. został szefem Oddziału VI (BiP) Komendy Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK.

  11. Chmielnik, pow. kielecki, pl. Kościelny nr 9: na murze Polskich Patriotów znajduje się tablica upamiętniająca por. Stanisława Grabdę, ps. „Bem” – dowódcę oddziałów partyzanckich NSZ, AK, WiN na Ziemi Świętokrzyskiej w latach 1942-1946.

  12. Przededworze k/Chmielnika: tablica pamiątkowa we wnęce wejścia do domu rodzinnego Stanisława Grabdy „Bema” o treści: „Dom rodzinny por. Stanisława Grabdy „Bema” żołnierza NOW, AK, WiN.

XI. Mazowsze

  1. Ostrołęka, ul. Romualda Traugutta 19: budynek byłego aresztu śledczego, Muzeum Żołnierzy Wyklętych (w organizacji).

  2. Ostrołęka, skwer im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego: pomnik ofiar terroru komunistycznego.

  3. Ostrołęka, rondo im. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” (rondo znajduje się na skrzyżowaniu ulic Warszawskiej i Brzozowej).

  4. Myszyniec, pow. ostrołęcki: pomnik poświęcony AK, WiN, NZW.

  5. Dudy Puszczańskie, pow. ostrołęcki, gmina Łyse nad rzeką Szkwą: pomnik poświęcony żołnierzom Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW), którzy polegli w starciu z obławą UB-KBW-MO 11 listopada 1953 r. (miejsce ostatniej bitwy antykomunistycznej partyzantki na Mazowszu).

  6. Gąsewo Poduchowne, pow. makowski, gmina Sypniewo: cmentarz parafialny, pomnik poświęcony żołnierzom AK-NSZ-NZW poległym i pomordowanym w latach 1941-1956. Wśród 23 partyzantów upamiętnionych symboliczną mogiłą znalazł się Mieczysław Dziemieszkiewicz, ps. „Rój” – dowódca oddziału NZW.

  7. Brok, pow. ostrowski: cmentarz przy drodze nr 694 z Broku do Małkini, pomnik poświęcony Żołnierzom Wyklętym upamiętniający: kpt. Stanisława Pieszkowskiego, ps. „Bomba”, por. Hieronima Piotrowskiego, ps. „Jur”, Jana Kmiołka, ps. „Wir” oraz ich podkomendnych.

  8. Wyszków: przy moście kołowym znajduje się pomnik pamięci żołnierzy AK, ROAK, WiN, NSZ, i NOW, którzy zginęli z rąk komunistów na Ziemi Wyszkowskiej w latach 1944-1952.

  9. Pułtusk, ul. Stare Miasto 2: budynki dawnego klasztoru Bernardynów gdzie znajdowało się więzienie PUBP. Na budynku d. dyżurki więzienia usytuowana jest tablica upamiętniająca uwolnienie 47 więźniów politycznych z pułtuskiego więzienia przez oddział WiN pod dowództwem por. Stanisława Łaneckiego, ps. „Przelotny” w dniu 25.11.1946 r. Była to największa akcja przeprowadzona przez Oddziały WiN „Jura”.

  10. Brzuza, pow. węgrowski, gmina Łochów, ul. Brzuza 43: mała Szkoła Podstawowa im. mjr. Hieronima Piotrowskiego „Jura”; na placu przed szkołą znajduje się pomnik upamiętniający śmierć mjr. Hieronima Piotrowskiego „Jura”.

  11. Sokołów Podlaski: pomnik upamiętniający żołnierzy AK i struktur poakowskich Obwodu Sokołów Podlaski „Jezioro”, 6 Brygady Wileńskiej AK oraz cywilnych mieszkańców powiatu sokołowskiego.

  12. Borychów, pow. sokołowski, gmina Repki: pomnik upamiętniający żołnierzy 6 Brygady Wileńskiej AK poległych 30.09.1950 r.

  13. Jabłonna Lacka, pow. sokołowski: pomnik poświęcony pamięci żołnierzy 6 Brygady Wileńskiej AK: por. Józefa Małczuka „Brzaska”, sierż. Kazimierza Ilczuka „Sępa” i szer. Pieniaka.

  14. Sterdyń, pow. sokołowski: pomnik upamiętniający Kazimierza Wyrozębskiego „Sokolika” – żołnierza AK Obwodu Sokołów Podlaski „Jezioro” i 6 Brygady Wileńskiej AK kpt. „Młota”.

  15. Kiełpiniec, pow. sokołowski, gmina Sterdyń: pomnik upamiętniający żołnierzy 3 szwadronu 6 Wileńskiej Brygady AK kpt. Władysława Łukasika „Młota”; st. sierż. „Żwirki”, kpr. „Zbiega”, szer. „Groma” i szer. „Serdecznego”.

  16. Kosów Lacki, pow. sokołowski: pomnik pamięci żołnierzy podziemia niepodległościowego oraz cywilnych mieszkańców Ziemi Kosowskiej poległych i zamordowanych.

  17. Siedlce, Skwer Wileński (w trójkącie ulic: Floriańskiej, Brzeskiej i 3 Maja): pomnik żołnierzy 5 i 6 Brygady Wileńskiej AK pod dowództwem mjr. Zygmunta Szendzielorza „Łupaszki” i kpt. Władysława Łukasika „Młota”.

  18. Kałuszyn, pow. miński: pomnik poświęcony żołnierzom AK, WiN, NSZ.

  19. Zakącie, pow. garwoliński: pomnik w hołdzie żołnierzom ze Zgrupowania Oddziałów Partyzanckich WiN mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”.

  20. Piotrówek, pow. garwoliński, gmina Trojanów: kamień mjr. „Orlika”. Napis na tablicy: „Na tych polach poległ mjr Marian Bernaciak „Orlik” Komendant Oddziałów Partyzanckich Zgrupowania 15 pp „Wilków” AK. Komendant Grup Dyw. I O.P. WiN”.

  21. Płock, al. Stanisława Jachowicza 4: kościół św. Stanisława Kostki „Stanisławówka”, tablica upamiętniająca „Żołnierzy Wyklętych” z okręgu płockiego 1945-1956.

  22. Płock, ul. 3 Maja 4: Zespół Szkół nr 6; w holu szkoły tablica pamiątkowa poświęcona pamięci ppor. Stefana Bronarskiego, ps. „Liść” – szefa Kedywu w Inspektoracie Płocko-Sierpeckim AK i dowódcy 11 Grupy Operacyjnej NSZ – Płock.

  23. Bielsk, pow. płocki, pl. Wolności 20: kościół św. Jana Chrzciciela; przed kościołem ustawiony jest głaz z tablicą pamiątkową poświęconą por. Franciszkowi Majewskiemu, ps. „Słony” dowódcy oddziału ROAK-NZW.

  24. Stare Gałki, pow. płocki, gmina Mała Wieś: pomnik upamiętniający żołnierzy NZW z oddziału sierż. Wiktora Stryjewskiego „Cacki”.

  25. Gąsewo, pow. płocki, gmina Bodzanów: cmentarz parafialny, pomnik upamiętniający poległych i pomordowanych w latach 1941-1956 żołnierzy AK, NSZ, NZW. Wśród 23 upamiętnionych Żołnierzy Wyklętych znalazł się m.in. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”.

  26. Popowo Borowe k/Nasielska: przy drodze nr 622, w polu postawiony jest krzyż z tabliczką upamiętniającą żołnierzy NZW z oddziału st. sierż. M. Dziemiaszkiewicza „Roja”.

  27. Niedziałki, pow. żuromiński, gmina Kuczbork-Osada: pomnik pamięci żołnierzy oddziału NZW por. Wacława Grabowskiego „Puszczyka” – ostatnich partyzantów Ziemi Mławskiej.

  28. Radom, ul. Aleksandra Tybla: na ścianie „starego aresztu” tablica upamiętniająca odbicie 292 więźniów z radomskiego więzienia UB w dniu 09.09.1945 r. przez oddział AK por. Stefana Bembińskiego, ps. „Harnaś”.

  29. Radom, ul. Romualda Traugutta, róg ul. Władysława Beliny-Prażmowskiego: pomnik w hołdzie żołnierzom WiN ze Zgrupowania Związku Zbrojnej Konspiracji mjr. Franciszka Jaskulskiego „Zagończyka”.

  30. Skaryszew, pow. radomski: był bazą żołnierzy z Oddziału WiN ppor. Tadeusza Zielińskiego „Igły”.

  31. Dzierzkówek Stary, pow. radomski, gmina Skaryszew: Publiczna Szkoła Podstawowa, pomnik upamiętniający poległych i pomordowanych żołnierzy z Oddziału WiN ppor. Tadeusza Zielińskiego „Igły”.

  32. Jedlnia-Letnisko, pow. radomski: stała baza żołnierzy Związku Zbrojnej Konspiracji mjr. Franciszka Jaskulskiego „Zagończyka” oraz Sztab ZZK.

  33. Zwoleń, pow. radomski: cmentarz parafialny, mogiła żołnierzy ze Zgrupowania „Zagończyka”, którzy polegli w bitwie z Sowietami 15.06.1946 r. pod Zwoleniem.

  34. Iłża, pow. radomski, ul. Radomska, pomnik gen. Antoniego Hedy „Szarego” – dowódcy Samodzielnej Brygady Kieleckiej ROAK-DSZ.

  35. Bąkowiec, pow. kozienicki: w dniu 26.07.1945 r. koło stacji kolejowej Bąkowiec (trasa Dęblin – Radom) oddział AK-DSZ-WiN kpt. Mariana Bernaciaka „Orlika” odbił z transportu UB 120 więźniów wiezionych do Wronek. Z zatrzymanego składu uwolnieni zostali m.in. ppłk Antoni Żurowski, ps. „Andrzej Bober” – dowódca AK na warszawskiej Pradze oraz płk Henryk Krajewski, ps. „Trzaska” – dowódca 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK w Akcji „Burza”.

XII. Warszawa

  1. Plac marszałka Józefa Piłsudskiego (Śródmieście): Grób Nieznanego Żołnierza.

  2. Ul. Długa 13/15 (Śródmieście): kościół garnizonowy WP – Katedra Polowa Wojska Polskiego, tablica upamiętniająca Żołnierzy Wyklętych.

  3. Ul. Marsa/ul. Płatnerska (Rembertów): pomnik ofiar obozu specjalnego NKWD nr 10. W nocy z 20 na 21 maja 1945 r. oddział AK ppor. Edwarda Wasilewskiego, ps. „Wichura” rozbił częściowo obóz NKWD w Rembertowie.

  4. Al. gen. Antoniego Chruściela „Montera” 103 (Rembertów): Akademia Obrony Narodowej; przed bramą AON pomnik gen. Emila Fieldorfa „Nila”.

  5. Ul. Żołnierzy Wyklętych/ul. Pirenejska (Bemowo): pomnik Żołnierzy Wyklętych z tablicą upamiętniającą żołnierzy WiN, NSZ, NZW, KWP, ROAK.

  6. Ul. Powązkowska 43/45 (Żoliborz): Cmentarz Wojskowy – kwatera Ł (Łączka): pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego w Polsce w latach 1944-1956.

  7. Ul. Św. Wincentego 83 (Targówek): Cmentarz Bródnowski, mogiła zbiorowa Żołnierzy Polski Podziemnej (kwatera 45 N).

  8. Ul. Namysłowska 6 (Praga Północ): teren dawnego więzienia karno-śledczego nr III, tzw. „Toledo”, pomnik ku czci Pomordowanym w Praskich Więzieniach w latach 1944-1956.

  9. Ul. Cyryla i Metodego 4 (Praga Północ): dawny budynek UBP, tablica poświęcona żołnierzom organizacji niepodległościowych w latach 1944-1956.

  10. Ul. Wojska Polskiego 40 (Żoliborz): tablica upamiętniająca rtm. Witolda Pileckiego.

  11. Ul. Stanisława Hozjusza 2 (Żoliborz): kościół św. Stanisława Kostki, tablice upamiętniające: Józefa Kurasia „Ognia”, płk. Władysława Liniarskiego „Mścisława” i Żołnierzy Polskiego Podziemia Niepodległościowego.

  12. Ul. gen. Emila Fieldorfa „Nila”/ul. Wał Miedzeszyński (Praga Południe): pomnik gen. Emila Fieldorfa „Nila”.

  13. Al. Stanów Zjednoczonych 55/ul. Grenadierów (Praga Południe): kościół Matki Bożej Królowej Polskich Męczenników, tablica upamiętniająca Danutę Siedzikównę „Inkę”.

  14. Ul. Świerszcza 2 (Włochy): willa „Jasny Dom” – więzienie NKWD; na ścianie budynku tablica poświęcona patriotom polskim więzionym przez NKWD „Smiersz” i „Informację Wojskową”.

  15. Ul. Cienista 14 i 16 (Włochy): w 1945 r. mieściła się tutaj siedziba NKWD, tablica pamiątkowa ku czci osób wiezionych przez NKWD.

  16. Park Kombatantów k/stacji Warszawa-Włochy: pomnik ku czci ofiar NKWD i UB.

  17. Ul. Tytusa Chałubińskiego 3 B / ul. Wojciecha Oczki (Ochota): tablica pamiątkowa ku czci ofiar zbrodni Informacji Wojskowej.

  18. Ul. Koszykowa 82 (Ochota): dawna siedziba Wojskowego Sądu Rejonowego, tablica upamiętniająca ofiary reżimu komunistycznego.

  19. Ul. Rakowiecka 37 (Mokotów): areszt śledczy b. MBP, tablice pamiątkowe gen. Emila Fieldorfa „Nila”, kpt. Kazimierza Moczarskiego, Kazimierza Pużaka i in.

  20. Ul. Wałbrzyska, cmentarz na Służewie: miejsce potajemnych pochówków; przy murze w płd.-wsch. narożniku cmentarza „Krzyż pamięci ofiar terroru komunistycznego”.

  21. Ul. Fosa 11 (Ursynów): kościół św. Katarzyny, pomnik upamiętniający ofiary terroru komunistycznego w Polsce w latach 1944-1956.

  22. Ul. Puławska 266, u wylotu ul. Wyścigowej (Ursynów): tablica upamiętniająca więźniów politycznych, w tym żołnierzy AK pomordowanych w latach 1945-1956 na terenie Wyścigów Konnych na Służewcu.

  23. Ul. Koszykowa 4 /Al. Ujazdowskie 11 (Śródmieście): dawny gmach Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (1945-1954), tablica pamiątkowa poświęcona m.in. więzionym i pomordowanym żołnierzom powojennego podziemia niepodległościowego.

  24. Ul. Powązkowska 14, Cmentarz Stare Powązki (Wola):

    • grób kpt. Adama Boryczki, ps. „Tońko” – dowódcy 6 Brygady Wileńskiej AK, od 1947 r. kuriera zagranicznego WiN (kwatera 4, rząd 6, miejsce 11),

    • grób płk. Wojciecha Borzobohatego, ps. „Jelita”, „Wojan” – szefa sztabu Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. (kwatera 34, rząd 5, miejsce 10),

    • grób ppłk. Wincentego Kwiecińskiego, ps. „Głóg”, „Proboszcz” – prezesa III Zarządu Głównego WiN (kwatera 203, rząd 4, miejsce 1).

  25. Ul. Działdowska 6 (Wola): tablica upamiętniająca mjr. Irenę Tomalak, ps. „Soldau” – w latach 1945-1946 szefową łączności Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj.

  26. Ul. Karowa 18 (Śródmieście): siedziba przedwojennego Teatru Malickiej; po 1945 r. miejsce pokazowych procesów żołnierzy II Konspiracji.

Bibliografia:

  1. Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956, IPN, Warszawa-Lublin 2007, ISBN: 978-83-604-6445-8.

  2. Łabuszewski Tomasz: Czerwona mapa Warszawy, w: Warszawa miasto w opresji, IPN, Warszawa 2010, ISBN: 978-83-7629-097-3.

  3. Markowska Marta: Wykleci. Podziemia zbrojne 1944–1963, Ośrodek „Karta”, Warszawa 2013, ISBN: 978-83-61283-79-9.

  4. Nowak Szymon: Oddziały Wyklętych, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2013, ISBN: 978-83-8070-039-1.

  5. Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944–1956, red. nauk. Tomasz Łabuszewski, IPN, Warszawa 2012, ISBN: 978-83-7629-380-6.

  6. Ślaski Jerzy: Żołnierze Wyklęci, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 1996, ISBN: 9788373994430.

  7. Wieliczka-Szarkowa Janina: Żołnierze Wyklęci. Niezłomni bohaterowie, Wydawnictwo AA, Kraków 2013, ISBN: 978-83-7864-148-3.

  8. „Zaplute karły reakcji...” Polskie podziemie niepodległościowe 1944–1956, IPN, Lublin 2008, ISBN: 978-83-7629-011-9.

  9. Żołnierze wyklęci. Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku, praca zbiorowa, Oficyna Wydawnicza „Volumen”, Warszawa 2013, ISBN: 978-83-7233-077-2.

  10. Kryptonim „Orzeł”. Warszawski Okręg Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w dokumentach 1947–1954, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, Warszawa 2004, ISBN: 83-89078-44-9.


Pobierz załączniki do Regulaminu OdznakiMS Word lub PDF