ZAŁĄCZNIK NR 1
DO REGULAMINU OK PTTK
„ŚLADAMI KRÓLA JANA III SOBIESKIEGO”

KANON KRAJOZNAWCZY

I. Szlak Husarii Polskiej

Szlak biegnie wzdłuż trasy przemarszu wojska króla Jana III Sobieskiego podążającego w 1683 r. na odsiecz Wiednia: Będzin (0 km) – Będzin-Grodziec (6 km) – Dąbrówka Wielka (13 km) – Bytom (20 km) – Piekary Śląskie (26 km) – Orzech (36 km) – Nakło Śląskie (40 km) – Tarnowskie Góry (44 km) – Repty Stare (48 km) – Zabrze (55 km) – Gliwice (65 km) – Żernica (72 km) – Nieborowice (73 km) – Pilchowice (77 km) – Stanica (81 km) – Rudy (96 km) – Nędza (110 km) – rez. „Łężczok” – Racibórz (135 km) – Pietrowice Wielkie (147 km) – Krzanowice (156 km); oznakowanie – kolor czerwony, długość trasy – 156 km.

II. Miejscowości i obiekty zagraniczne

A) Austria:

  1. Mariazell, Styria – bazylika z figurą Matki Boskiej [znana jako Wielka Matka Łaskawa Austrii, Można Pani Węgier oraz Matka Narodów Słowiańskich]; król Jan III Sobieski przypisywał Jej wstawiennictwu zwycięstwo pod Wiedniem.

  2. Schwechat k/Wiednia – miejsce spotkania króla Jana III Sobieskiego z cesarzem Leopoldem I po bitwie pod Wiedniem; kolumna upamiętniająca to spotkanie.

  3. Stetteldorf am Wagram k/Tulln – zamek; 3.09.1683 r. król Jan III Sobieski brał tu udział w posiedzeniu wielkiej rady wojennej, przed bitwą pod Wiedniem [wręczono mu wtedy buławę marszałkowską wojsk cesarskich jako symbol naczelnego dowództwa armii chrześcijańskiej].

  4. Wiedeń – wzgórze Kahlenberg, klasztor kamedułów, kościół św. Józefa z kaplicą Jana Sobieskiego, tablica pamiątkowa, pałac księcia Eugeniusza Sabaudzkiego [Belweder], katedra św. Szczepana [Stephansdom], kościół św. Karola Boromeusza, zespół pałacowo-ogrodowy Hofburg; miejsce bitwy stoczonej 12.09.1683 roku pomiędzy wojskami polsko-austriacko-niemieckimi, pod dowództwem Jana III Sobieskiego, a armią Imperium Osmańskiego pod wodzą wezyra Kara Mustafy; Turcja nie podniosła się już po tym uderzeniu i przestała stanowić zagrożenie dla ówczesnej Europy.

B) Belgia:

  1. Antwerpia, Flandria – Stare Miasto, rynek, ratusz [Grote Markt], katedra NMP, kościół oo. Jezuitów św. Karola Boromeusza, kościół św. Jakuba, kościół św. Pawła, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych, zamek Het Steen n/Skaldą.

  2. Bruksela – Grand Place, ratusz [Hôtel de Ville], Dom Króla [Maison du Roi; ob. Muzeum Miejskie], katedra św. Michała i Guduli, kościół oo. Karmelitów Bosych, kościół Notre Dame du Sablon, Czarna Wieża [Tour Noir], Manneken pis (Siusiający chłopiec) – figurka-fontanna symbol Brukseli, Królewskie Muzeum Sztuk Pięknych.

C) Czechy:

  1. Ołomuniec, Morawy – rynek, zamek, kościół św. Maurycego, kościół św. Michała, katedra św. Wacława, grobowiec św. Jana Sarkandra; król Jan III Sobieski modlił się przy grobie ks. Jana Sarkandra podczas wyprawy wiedeńskiej.

  2. Opawa, Śląsk Cieszyński – kościół Wniebowzięcia NMP, kościół św. Wacława oo. Dominikanów, klasztor i kościół św. Ducha oo. Franciszkanów, wieża d. ratusza, król Jan III Sobieski zatrzymał się tu w drodze do Wiednia.

D) Francja:

O pobycie we Francji późniejszego monarchy istnieje wiele legend. Pewne są następujące fakty: Jan Sobieski przekroczył francuską granice 6 czerwca 1646 r. pod Cambrai, od 9 czerwca 1646 r. do 1 maja 1647 r. bawił w Paryżu, potem przybył tu raz jaszcze na krótki czas w końcu sierpnia. W międzyczasie przewędrował całą Francję pieczołowicie opracowaną trasą: z Paryża do Orleanu, Blois i Tours, przez Chartres i Angers do Nentes i La Rochelle, stamtąd do Poitiers, Lusignan, Bordeaux, przez Montauban i Tuluze do Narbonne i Carcassonne, dalej do Perpignan, Montpellier, Nimes, Aix, Tulonu i Avignon, do Orange, Valence, Grenoble i Chambery. Tydzień przebywał w Lyonie, następnie w Nevers, które zyskało tak wielkie znaczenie w jego życiu; z Paryża pojechał wreszcie przez Rouen i Dieppe, Hawr i Amiens do Calais, gdzie zaokrętował się do Anglii.

  1. Angers, Kraj Loary – zamek warowny, opactwo Ronceray, katedra Saint Maurice, kościół St. Martin, kościół St. Serge, szpital św. Jana [ob. Muzeum Archeologiczne], pałac biskupi, opactwo Saint Aubin.

  2. Awinion, Prowansja – Pałac Papieski [największa gotycka budowla w Europie], katedra Notre Dame des Doms, mury obronne, kościół St. Ruf, kościół St. Didier z ołtarzem Drogi Krzyżowej, kościół Notre Dame la Principale, kościół St. Pierre, kościół St. Agricol, Most Awinioński [Saint Benezet] na Rodanie, wieża króla Filipa V, d. pałac arcybiskupi [tzw. Petit Palais].

  3. Blois, Centre – zamek należący do słynnej grupy zamków nad Loarą [odbywają się tu spektakle „Światło i dźwięk”], katedra St. Louis, pawilon Anny de Bretagne.

  4. Bordeaux, Akwitania – mury obronne, bramy miejskie, katedra St. Andre, kościół St. Seurin, kościół St. Michel.

  5. Calais, Nord-Pas-de-Calais – twierdza, ruiny gotyckiego kościoła Notre Dame, port pasażerski, latarnia morska; Jan Sobieski zaokrętował się tu na statek do Anglii.

  6. Carcassonne, Langwedocja-Roussillon – miasto obronne [Cité] na wzgórzu, mury obronne z basztami, bramami i barbakanem, zamek, kościół St. Nazaire, dolne miasto [Ville basse], kościół St. Michel, kościół St. Vincent.

  7. Chartres, Centre – ratusz, słynna gotycka katedra Notre Dame pw. NMP wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO [wew. największy w Europie labirynt]; kościół St. Martin au Val, kościół St. Pierre, pałac biskupi [ob. muzeum].

  8. Fontainebleau, Ile de France – zespół pałacowo-ogrodowy wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Przyrody UNESCO.

  9. Grenoble, Rodan-Alpy – ratusz, katedra Notre Dame, kościół St. Laurent z kryptą, kościół St. André, kościół St. Louis.

  10. Lyon, Rodan-Alpy – ruiny teatru, odeonu, amfiteatru i akweduktów, ratusz, bazylika oo. Benedyktynów Saint Martin d'Ainay, katedra św. Jana, kościół św. Bonawentury, kościół św. Ireneusza z Lyonu.

  11. Montpellier, Langwedocja-Roussillon – kościół Notre Dame des Tables, katedra St. Pierre, wieża, uniwersytet, Promenade du Peyrou [tarasowe założenie ogrodowe z akweduktem, bramą triumfalną i pomnikiem konnym Ludwika XIV], ogród botaniczny [najstarszy we Francji].

  12. Nantes, Kraj Loary – zamek książąt bretońskich [ob. Muzeum Historii Miasta], katedra św. Piotra i Pawła, kościół Niepokalanego Poczęcia.

  13. Nevers, Burgundia – katedra St. Cyr et Ste Juliette, kościół St. Etienne, kościół St. Pierre, pałac książęcy.

  14. Orlean, Centre – ratusz, katedra św. Krzyża, kościół St. Aignan, kościół St. Pierre du Martroi, kościół St. Aignan, kościół Notre Dame de Recouvrance, pałac biskupi.

  15. Paryż – Katedra Notre Dame, Bazylika Sacré Coeur [Serca Jezusowego] na wzgórzu Montmartre, Łuk Triumfalny, Panteon, Palais Royal [d. rezydencja kardynała Armanda Jeana Richelieu; ob. siedziba francuskiej Rady Stanu, Rady Konstytucyjnej i Ministerstwa Kultury, połączony z francuskim Teatrem Narodowym], Pałac Luwr z ogrodem Tuilerii, Sorbona, Pola Elizejskie, Montparnasse, Lasek Buloński, Ogród Luksemburski, Opera Garnier.

  16. Perpignan, Langwedocja-Roussillon – d. stolica Królestwa Majorki, ratusz, pałac królów Majorki, cytadela, katedra St. Jean, kościół St. Jean le Vieux, kościół St. Jacque, forteca Le Castillet, giełda La Loge.

  17. Saumur, Kraj Loary – ratusz, kościół Notre Dame de Nantilly, kościół St. Pierre, kościół Nicolas, zamek warowny n/Loarą.

  18. Tours, Centre – pozostałości budowli z kościoła opackiego św. Marcina, katedra St. Gatien, kościół St. Julien, kościół St. Saturnin, kościół Notre Dame la Riche.

  19. Tulon, Prowansja – ratusz, katedra Sainte Marie Majeure, Tour Royale [ob. muzeum], wieża de la Mitre.

  20. Tuluza, Midi-Pyrénées – katedra St. Etienne, kościół pielgrzymkowy opactwa oo. Benedyktynów St. Sernin, klasztor i kościół Jakobinów, kościół Notre Dame du Taur.

E) Holandia:

  1. Amsterdam – Pałac Królewski [ratusz], waga miejska, kościół Oude Kerk, kościół Nieuwe Kerk, Montelbaanstoren [wieża].

  2. Delft – Stare Miasto, rynek, ratusz, Oude Kerk [Stary Kościół], Nieuwe Kerk [Nowy Kościół], Prinsenhof [d. klasztor – rezydencja Wilhelma I Orańskiego; ob. muzeum].

  3. Haga – ratusz, zespół pałacowy Binnenhof, Sala Rycerska, Mauritshuis – muzeum sztuki, katedra St. Jacobskerk, kościół Groote Kerk, Madurodam [miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii]; Jan Sobieski studiował tu m. in. naukę o fortyfikacji.

  4. Lejda – ratusz, uniwersytet, Biblioteka Uniwersytecka, obserwatorium astronomiczne.

  5. Rotterdam – kościół św. Wawrzyńca, dom Schielandshuis [ob. Muzeum Historyczne].

  6. Utrecht – Stare Miasto, katedra, Dom Toren [Wieża Katedralna], kościół św. Jana, kościół św. Piotra, kościół św. Mikołaja, kościół św. Jakuba, kościół i klasztor św. Katarzyny [ob. muzeum], dom papieża Hadriana VI.

F) Litwa:

Wilno – Stare Miasto, Ostra Brama [Aušros Vartai], kaplica NMP Wileńskiej z obrazem MB Ostrobramskiej, Cerkiew Trójcy Świętej, ratusz, kościół św. Kazimierza, Pałac Paców, kościół św. Mikołaja, Uniwersytet Wileński, kościół św. Jana, katedra św. Stanisława, baszta Giedymina.

G) Niemcy:

  1. Berlin – kościół Marienkirche, pałac myśliwski Grünewald [ob. muzeum], arsenał.

  2. Bremervörde, Dolna Saksonia – zamek warowny Vörde, Muzeum Reginalne.

  3. Frankfurt n/Menem, Hesja – Stare Miasto, Römerberg, ratusz Römer, kościół św. Mikołaja, Steinernes Haus [Kamienny Dom; ob. galeria sztuki], katedra św. Bartłomieja, kościół św. Justyna.

  4. Halberstadt, Saksonia-Anhalt – rynek, ratusz, katedra św. Stefana i Sykstusa, kościół św. Pawła, kościół NMP i św. Maurycego, pozostałości dawnych murów miejskich.

  5. Hamburg – Stare Miasto, kościół św. Piotra, kościół św. Jakuba, kościół św. Katarzyny, Muzeum Historii Miasta, planetarium.

  6. Lipsk, Saksonia – Stare Miasto, ratusz [Altes Rathaus], budynek wagi [Alte Waage], sukiennice [Gewandhaus], Dom Królewski [Königshaus], kościół św. Mikołaja, kościół św. Tomasza z grobowcem Jana Sebastiana Bacha, zabytkowe domy ze słynną Piwnicą Auerbacha, pomnik Bitwy Narodów.

  7. Wolfenbüttel, Dolna Saksonia – Stare Miasto, ratusz, zamek książęcy, Biblioteka Księcia Augusta, fara miejska pw. Błogosławionej Marii Dziewicy, kościół Św. Trójcy; Jan Sobieski wiele uwagi poświęcił pięknej i zasobnej bibliotece zamkowej.

H) Słowacja:

Sturovo [d. Parkany] – miasto nad Dunajem, przy granicy z Węgrami – miejsce dwóch bitew stoczonych przez Jana III Sobieskiego z Turkami w 1683 r.

I) Turcja:

Stambuł [d. Konstantynopol] – Kościół Mądrości Bożej [Hagia Sofia], kościół Jana ze Studionu, kościół św. Ireny, Pałac Topkapi [d. rezydencja sułtanów], Błękitny Meczet [wł. Meczet Sułtana Ahmeda], Hipodrom; Jan Sobieski przebywał tu z poselstwem polskim od 29.03 do 21.05.1654 r.

J) Ukraina:

  1. Beresteczko, obwód wołyński – miejsce bitwy stoczonej w dniach 28-30.06.1651 r. w trakcie powstania Chmielnickiego; Jan Sobieski brał udział w bitwie w randze pułkownika i został ciężko raniony w głowę.

  2. Bracław, obwód winnicki – miejsce bitwy; podczas walk z Kozakami Piotra Doroszenki, który wypowiedział posłuszeństwo Rzeczypospolitej i związał się z Turcją, 26.08.1671 r. hetman wielki koronny Jan Sobieski rozbił tu wojska kozacko-tatarskie.

  3. Chocim [Chotyn], obwód czerniowiecki – twierdza i zamek nad Dniestrem, cerkiew garnizonowa św. Aleksandra Newskiego; miejsce bitwy wojsk Rzeczpospolitej z wojskami Imperium Osmańskiego; 11.11.1673 r. wojska koronne i litewskie pod dowództwem hetmana wielkiego koronnego Jana Sobieskiego odniosły zwycięstwo nad wojskami tureckimi pod wodzą Husejna Paszy; triumf ten przyniósł Janowi Sobieskiemu sławę w świecie i koronę Rzeczypospolitej.

  4. Cudnów [Czudniw], obwód żytomierski – miejsce kapitulacji armii rosyjskiej Wasyla Szeremietiewa; Jan Sobieski był jednym z czterech komisarzy królewskich, którzy po zwycięstwie nad Jerzym Chmielnickim 17.10.1660 r. podpisali tu układy z kozakami.

  5. Komarno, obwód lwowski – kościół Narodzenia NMP; miejsce zwycięskiej bitwy stoczonej 9.10.1672 r. pomiędzy wojskami Jana III Sobieskiego i oddziałami tatarskimi sułtana Nuraddyna.

  6. Lubar, obwód żytomierski – miejsce bitwy z wojskami rosyjskimi 14-27.09.1660 r. podczas wojny polsko-rosyjskiej.

  7. Lesienice k/Lwowa, obwód lwowski – miejsce bitwy stoczonej 24.08.1675 r. podczas wojny polsko-tureckiej.

  8. Lwów – Stare Miasto, rynek, ratusz, Kamienica Królewska [d. rezydencja Jana III Sobieskiego], bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP [zwana Katedrą Łacińską] z obrazem Matki Boskiej Łaskawej, przed którym król Jan Kazimierz złożył słynne śluby narodowe, obierając Matkę Bożą Królową Korony Polskiej, sobór św. Jura, klasztor i kościół oo. Bernardynów, kościół oo. Dominikanów, Lwowska Galeria Sztuki, obraz Artura Grottgera „Spotkanie Jana III Sobieskiego z cesarzem Leopoldem I pod Schwechat”.

  9. Ochmatów, obwód czerkaski – miejsce bitwy z połączoną armią rosyjsko-kozacką podczas wojny z Rosją w 1655 r.

  10. Olesko, obwód lwowski – miejsce urodzenia Jana Sobieskiego; zamek książąt halicko-wołyńskich, obraz Marcina Altomontego „Sobieski pod Wiedniem”, filia Lwowskiej Galerii Sztuki, klasztor i kościół oo. Kapucynów, kościół parafialny Św. Trójcy [ob. w gestii cerkwi prawosławnej].

  11. Podhajce, obwód tarnopolski – miejsce bitwy stoczonej 6-16.10.1667 r. podczas wojny polsko-kozacko-tatarskiej; Jan Sobieski pobił tu pięciokrotnie liczniejszych Kozaków i Tatarów pod wodzą hetmana Piotra Doroszenki.

  12. Pomorzany, obwód lwowski – d. majątek Sobieskich [najpierw Jakuba, później Jana]; rynek, ratusz, ruiny zamku.

  13. Stryj, obwód lwowski – kościół Narodzenia Matki Bożej, kościół św. Marii Magdaleny; Jan Sobieski sprawował urząd starosty stryjeńskiego.

  14. Zborów, obwód tarnopolski – miejsce bitwy stoczonej w dniach 15-16.08.1649 r. w czasie powstania Chmielnickiego; Jan Sobieski jako rotmistrz, na czele własnej chorągwi husarskiej przeszedł chrzest bojowy.

  15. Złoczów, obwód lwowski – dawna posiadłość Sobieskich i Radziwiłłów; zamek [ob. muzeum], kościół Wniebowzięcia NMP, cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego.

  16. Żółkiew, obwód lwowski – ulubiona rezydencja Jana Sobieskiego; rynek, zamek, zespół klasztorny oo. Bazylianów, cerkiew Św. Trójcy, kościół farny św. Wawrzyńca i Stanisława z grobowcami Jakuba i Konstantego Sobieskich, kościół podominikański, gdzie spoczęły zwłoki matki króla Jana III Sobieskiego Zofii Teofili z Daniłowiczów – fundatorki kościoła.

  17. Żurawno, obwód lwowski – miejsce bitwy stoczonej w dniach 25.09-14.10.1676 r. pomiędzy 20. tys. armią polską dowodzoną przez króla Jana III Sobieskiego i 140. tys. armią turecko-tatarską; pomnik upamiętniający zwycięską bitwę.

  18. Żwaniec, Podole, obwód chmielnicki – miejsce bitwy z Tatarami w 1653 r.; Jan Sobieski uczestniczył w bitwie w randze pułkownika chorągwi kozackiej; następnie brał udział w rokowaniach i był zakładnikiem strony polskiej.

K) Wielka Brytania:

  1. Canterbury, hrab. Kent – ruiny opactwa św. Augustyna, kościół parafialny św. Marcina, katedra Chrystusa [siedziba arcybiskupa Kościoła Anglikańskiego], pałac Tudorów.

  2. Dover, hrab. Kent – zamek z wieżą, kościół St. Mary.

  3. Londyn – Tower of London, katedra św. Pawła, Pałac Westminsterski i Big Ben [Gmach Parlamentu i wieża zegarowa], Opactwo Westminsterskie [kolegiata św. Piotra], Pałac Buckingham, Hyde Park, pałac kardynała Wolseya.

  4. Oksford, hrab. Oxfordshire – Uniwersytet Oksfordzki [najstarszy anglojęzyczny uniwersytet na świecie], Bodleian Library [Biblioteka Uniwersytecka], zespół kolegiów uniwersyteckich, kościół NMP [kościół uniwersytecki], katedra Chrystusa, kościół św. Piotra, Carfax Tower [wieża], klasztor oo. Dominikanów.

  5. Rochester, hrab. Kent – ruiny Zamku Królewskiego, pozostałości murów miejskich, katedra św. Andrzeja, kościół św. Mikołaja.

  6. Windsor, hrab. Berkshire [w regionie miejskim Londynu] – Zamek Królewski [Windsor Castle].

III. Miejscowości i obiekty w Polsce

  1. Alwernia, pow. chrzanowski, woj. małopolskie – zespół klasztorny oo. Bernardynów wzorowany na włoskiej pustelni La Verna, kościół p.w. Stygmatów św. Franciszka z cudownym obrazem Ecce Homo; król Jan III Sobieski odwiedził klasztor w 1676 r.

  2. Bartków k/Zagnańska, woj. świętokrzyskie – dąb „Bartek”; według legendy król Jan III Sobieski odpoczywał tu wracając spod Wiednia, a w dziupli drzewa schował butelkę wina i szablę turecką.

  3. Będzin, woj. śląskie – Zamek Piastowski, kościół parafialny Św. Trójcy, tablica upamiętniająca pobyt króla Jana III Sobieskiego w drodze pod Wiedeń w 1683 r. [król przyjął tu wysłannika cesarza austriackiego, generała Caraffę], kościół cmentarny św. Tomasza, kolumna Jana III Sobieskiego.

  4. Bobolice, woj. śląskie – ruiny zamku [ob. własność prywatna, w trakcie odbudowy]; w 1683 r. gościł tu Jan III Sobieski; król musiał jednak spać w namiocie, gdyż budowla była już mocno zrujnowana.

  5. Bytom, woj. śląskie – Stare Miasto, rynek, kościół Wniebowzięcia NMP, kościół św. Wojciecha [d. św. Mikołaja].

  6. Cieszanów k/Lubaczowa, woj. podkarpackie – miejsce bitwy stoczonej 6.10.1672 r. z Tatarami; pomnik ku czci króla Jana III Sobieskiego.

  7. Cieszyn, woj. śląskie – rynek, tablica pamiątkowa.

  8. Czerwińsk n/Wisłą, woj. mazowieckie – Sanktuarium Królowej Mazowsza Zwycięskiej Matki Pocieszenia, klasztor kk. Salezjanów, bazylika Zwiastowania NMP z obrazem MB Czerwińskiej, przed którym modlił się król Jan III Sobieski.

  9. Częstochowa – Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Jasnogórskiej, klasztor oo. Paulinów na Jasnej Górze, bazylika Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia NMP, kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej, Bastion św. Rocha z trofeami wojennymi podarowanymi przez króla Jana III Sobieskiego; stąd po modlitwie przed cudownym obrazem Czarnej Madonny Jan III Sobieski wyruszył pod Wiedeń.

  10. Falenty, pow. pruszkowski, woj. mazowieckie – pałac Zygmunta Opackiego [ob. Instytut Melioracji i Użytków Zielonych i Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Rozwoju Regionalnego]; król Jan III Sobieski zatrzymał się tu w drodze na odsiecz Wiedniowi.

  11. Gdańsk – Główne Miasto, Bazylika Mariacka Wniebowzięcia NMP, Ratusz Głównego Miasta, kościół św. Jana, kościół św. Mikołaja, Kaplica Królewska, Dwór Artusa, Fontanna Neptuna, Żuraw [ob. siedziba Centralnego Muzeum Morskiego], Brama Mariacka, Wielka Zbrojownia, Stare Miasto, kościół św. Katarzyny, kościół św. Brygidy, Ratusz Starego Miasta, Wielki Młyn, pomnik króla Jana III Sobieskiego [przeniesiony z Lwowa], Stare Przedmieście, kościół Św. Trójcy, klasztor pofranciszkański [ob. Muzeum Narodowe ze słynnym tryptykiem Hansa Memlinga Sąd Ostateczny], bazylika archikatedralna Trójcy Św., NMP i św. Bernarda w Oliwie, kościół św. Ignacego w Starych Szkotach, Twierdza Wisłoujście, Trójmiejski Park Krajobrazowy; rok po koronacji (1677 r.) Jan III Sobieski przebywał tu dłuższy czas m. in. prowadząc obserwacje nieba wspólnie z Janem Heweliuszem w jego obserwatorium astronomicznym.

  12. Gdynia – osiedle Kolibki [d. majątek Sobieskich], zespół dworsko-krajobrazowy z Parkiem Marysieńki, Trójmiejski Park Krajobrazowy.

  13. Gidle, pow. radomszczański, woj. łódzkie – zespół klasztorny oo. Dominikanów, kościół Wniebowzięcia MB z figurą Matki Bożej Gidelskiej, muzeum przyklasztorne, dwa stoły dębowe wykonane na okoliczność wizyty króla Jana III Sobieskiego jadącego pod Wiedeń.

  14. Gliwice, woj. śląskie – Stare Miasto, rynek ratusz, Zamek Piastowski, kościół parafialny Wszystkich Świętych, kościół parafialny Podwyższenia Krzyża Świętego, klasztor oo. Redemptorystów; król Jan III Sobieski gościł tu w drodze do Wiednia.

  15. Gniew, pow. tczewski, woj. pomorskie – Stare Miasto, rynek, zamek krzyżacki [d. siedziba komtura], Pałac Marysieńki [budowla powstała w czasie, gdy starostą gniewskim był hetman Jan Sobieski; ob. hotel], kościół parafialny św. Mikołaja.

  16. Grabina n/jez. Górskim, pow. płocki, woj. mazowieckie – Dęby Sobieskiego – pomniki przyrody [według podania pod nimi odpoczywać miał król Jan III Sobieski].

  17. Horyniec-Zdrój, pow. lubaczowski, woj. podkarpackie – klasztor i kościół oo. Franciszkanów, dawny teatr dworski [ob. Gminny Ośrodek Kultury], Pałac Ponińskich [d. zameczek myśliwski, ob. sanatorium Metalowiec]; Jan III Sobieski bywał tu na polowaniach.

  18. Hrubieszów, woj. lubelskie – d. zespół klasztorny oo. Dominikanów, kościół św. Mikołaja Bpa, kościół św. Stanisława Kostki [d. cerkiew św. Mikołaja]; hetman Jan Sobieski w wyprawie na czambuły tatarskie bije tu Tatarów w miejscu, które ludność nazywa „Tatarską Górą”.

  19. Jarosław, woj. podkarpackie – Stare Miasto, rynek, kamienica pod nr 11, tablica pamiątkowa ku czci Jana III Sobieskiego, sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, klasztor i bazylika oo. Dominikanów, obraz „Jan III Sobieski wyruszający pod Wiedeń”, kolegiata Bożego Ciała [d. kościół św. Jana], klasztor ss. Benedyktynek, kościół św. Mikołaja i św. Stanisława Bpa.

  20. Kampinos, pow. warszawski zachodni, woj. mazowieckie – kościół parafialny Wniebowzięcia NMP, zespół dworsko-parkowy; stąd król Jan III Sobieski wyruszał na łowy.

  21. Koszęcin, pow. lubliniecki, woj. śląskie – rynek, zespół pałacowo-parkowy [ob. siedziba Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”], kościół Św. Trójcy; w drodze do Wiednia gościł tu król Jan III Sobieski, który pozostawił na zamku królową Marysieńkę.

  22. Kraków – Stare Miasto, rynek, ratusz, Sukiennice, kościół św. Wojciecha, Kościół Mariacki Wniebowzięcia NMP, tablica upamiętniająca 200-lecie odsieczy wiedeńskiej, kościół śś. Piotra i Pawła, Zamek Królewski na Wawelu, Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu – portret Jana III Sobieskiego Daniela Schultza, wieża Sobieskiego, bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława [miejsce koronacji Jana III Sobieskiego], krypta św. Leonarda, sarkofagi króla Jana III Sobieskiego i królowej Marii Kazimiery, Brama Floriańska, Barbakan, kolegiata św. Floriana, Dom Jana Matejki Oddział Muzeum Narodowego – obraz „Jan III Sobieski wręcza kanonikowi Denhoffowi list do papieża z wiadomością o zwycięstwie nad Turkami pod Wiedniem”, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Maius [ob. Muzeum UJ], kościół akademicki św. Anny, bazylika św. Franciszka z Asyżu oo. Franciszkanów, klasztor i kościół Św. Trójcy oo. Dominikanów, klasztor i bazylika św. Michała Archanioła i św. Stanisława BM oo. Paulinów na Skałce, sanktuarium MB „Piaskowej” – Pani Krakowa, klasztor i bazylika Nawiedzenia NMP oo. Karmelitów na Piasku, sanktuarium Matki Wolności, kościół ss. Prezentek śś. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty z obrazem Świętojańskiej MB od Wykupu Niewolników, przed którym 23.02.1684 r. modlił się król Jan III Sobieski, dziękując Maryi za odniesione zwycięstwo pod Wiedniem, I Liceum Ogólnokształcące im. Bartłomieja Nowodworskiego [d. Gimnazjum św. Anny, znane też jako Kolegium Nowodworskie; najstarsza w Polsce publiczna szkoła średnia o charakterze świeckim, do której uczęszczał Jan Sobieski] – pl. Na Groblach 9, klasztor i kościół Wniebowzięcia NMP oo. Kamedułów na Bielanach.

  23. Krasnobród, pow. zamojski, woj. lubelskie – zespół klasztorny oo. Dominikanów [ob. Muzeum Wsi Krasnobrodzkiej], kościół Nawiedzenia NMP [wewnątrz tzw. ołtarz soborowy z ante-pedium pochodzącym z ołtarza prywatnej kaplicy króla Jana III Sobieskiego], kapliczka „Na wodzie", zespół pałacowo-parkowy, Pałac Leszczyńskich, Krasnobrodzki Park Krajobrazowy, kaplica św. Rocha; stąd Jan III Sobieski pisał swoje listy do ukochanej żony Marii Kazimiery; tutaj 10.08.1672 r. wydał uniwersał wzywający szlachtę do obrony przed Turkami; stąd też wyruszył przeciw Tatarom, doprowadzając do wygranej bitwy pod Narolem.

  24. Kruszyna, pow. częstochowski, woj. śląskie – zespół pałacowy Denhoffów, pustelnia Denhoffa, kaplica Sobieskiego [tzw. „Grota Sobieskiego”, w której król odpoczywał podczas odsieczy wiedeńskiej].

  25. Lubaczów, woj. podkarpackie – wzgórze zamkowe, pozostałości zamku, spichlerz [ob. Muzeum Regionalne]; w 1672 r. hetman Jan Sobieski rozbił tu czambuł tatarski.

  26. Łańcut, woj. podkarpackie – Zamek Lubomirskich, powozownia, kościół farny; Jan Sobieski opuściwszy szeregi szwedzkie zgłosił się tu pod komendę Stefana Czarnieckiego i odtąd walczył pod komendą Jerzego Lubomirskiego.

  27. Łowicz, woj. łódzkie – Stary Rynek, bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja, Brama Prymasowska, gmach pomisjonarski [obecnie muzeum], klasztor ss. Bernardynek, kościół NMP i św. Klary, kościół oo. Pijarów Matki Bożej Łaskawej, kościół Św. Ducha, ruiny zamku prymasowskiego; Jan Sobieski bywał tu często jako hetman, a jako król był tu trzykrotnie w latach 1691-1693; stąd król Jan III Sobieski wyruszył na wojnę z Turkami.

  28. Malbork, woj. pomorskie – zamek krzyżacki n/Nogatem, Muzeum Zamkowe; w czasie wielkiej powodzi na Żuławach w 1676 r. zatrzymał się tu Jan III Sobieski.

  29. Mirów, pow. myszkowski, woj. śląskie – ruiny zamku; król Jan III Sobieski w 1683 r. przejeżdżał tędy w drodze do Wiednia.

  30. Narol k/Tomaszowa Lubelskiego, pow. lubaczowski, woj. podkarpackie – kościół parafialny Narodzenia NMP, rynek, ratusz, kamień upamiętniający rozgromienie przez Jana Sobieskiego w 1672 r. watahy Tatarów i uwolnienie dwutysięcznego jasyru.

  31. Nieborów, pow. łowicki, woj. łódzkie – Muzeum w Nieborowie i Arkadii – Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, Pałac Radziwiłłów – portret króla Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery Sobieskiej z synem Jakubem nieznanego autora.

  32. Niepołomice, pow. wielicki, woj. małopolskie – Zamek Królewski, kościół parafialny pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników.

  33. Oława, woj. dolnośląskie – zamek; d. majątek królewicza Jakuba Sobieskiego – syna króla Jana III Sobieskiego.

  34. Pabianice, woj. łódzkie – Stary Rynek, Dwór Kapituły Krakowskiej, muzeum, kościół św. Mateusza.

  35. Pelplin, pow. tczewski, woj. pomorskie – opactwo cystersów, bazylika katedralna NMP, św. Bernarda i św. Stanisława; Jan Sobieski gościł tu dwukrotnie: w 1668 r. jako hetman wielki koronny i w 1677 r. już jako monarcha.

  36. Piekary Śląskie, woj. śląskie – Sanktuarium Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej, bazylika NMP i św. Bartłomieja, tablica pamiątkowa, Kalwaria Piekarska na wzgórzu Cerkwica, kościół Zmartwychwstania Pańskiego, Kopiec Wyzwolenia.

  37. Pilaszkowice, pow. świdnicki, woj. lubelskie – zespół dworsko-parkowy, kapliczka; d. majątek rodu Sobieskich.

  38. Pilaszków, pow. warszawski zachodni, woj. mazowieckie – pałac, Muzeum Dworu Polskiego; bywał tu król Jan III Sobieski.

  39. Płock – Stare Miasto, Muzeum Mazowieckie – obraz Wojciecha Gersona „Pożegnanie Jana III z rodziną przed wyprawą wiedeńską”.

  40. Płonka Kościelna k/Łap, pow. białostocki, woj. podlaskie – kościół św. Michała Archanioła z obrazem MB Płonkowskiej „Królowej Młodzieży”; Jan III Sobieski pielgrzymował tu trzykrotnie.

  41. Puszcza Mariańska, pow. żyrardowski, woj. mazowieckie – klasztor i kościół kk. Marianów, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP; 10.08.1683 r. król Jan III Sobieski zatrzymał się tu na odpoczynek w drodze do Wiednia.

  42. Racibórz, woj. śląskie – rynek, kościół Wniebowzięcia NMP, kościół św. Jakuba Starszego, Zamek Piastowski, kaplica św. Tomasza z Canterbury.

  43. Radom – Stare Miasto, kościół św. Wacława, Nowe Miasto, Zamek Królewski [ob. plebania], kościół farny św. Jana Chrzciciela, klasztor oo. Bernardynów, kościół św. Katarzyny; wiosną 1646 r. Jan Sobieski podróżując razem z bratem Markiem do zachodniej Europy zawitał do grodu nad Mleczną.

  44. Radziejowice, pow. żyrardowski, woj. mazowieckie – zespół pałacowo-parkowy: Pałac Radziejowskich, zameczek, dworek modrzewiowy, domek szwajcarski, d. kuźnia, park krajobrazowy.

  45. Rudy, pow. raciborski, woj. śląskie – pocysterski zespół klasztorno-pałacowy, park krajobrazowy, przyklasztorny kościół Wniebowzięcia NMP z obrazem Matki Boskiej Pokornej.

  46. Rzucewo k/Pucka, woj. pomorskie – zespół pałacowo-parkowy, Zamek „Jan III Sobieski”; aleja lipowa [tzw. Aleja Sobieskiego, którą wg tradycji sadził sam Jan Sobieski, w czasie gdy właścicielką wsi była jego siostra Katarzyna]; monarcha kilkakrotnie odwiedził tutejsze dobra i uczestniczył w polowaniach.

  47. Skierniewice – zespół pałacowo-parkowy, pałac arcybiskupów gnieźnieńskich, park pałacowy kościół św. Jakuba Apostoła; w 1672 r. gościł tu hetman wielki koronny Jan Sobieski.

  48. Skrzatusz, pow. pilski, woj. wielkopolskie – sanktuarium Bolesnej MB Skrzatuskiej, kościół Wniebowzięcia NMP z łaskami słynącą figurą Matki Bożej Bolesnej; w 1680 r. do sanktuarium przybył król Jan III Sobieski, by modlić się o zwycięstwo nad Turkami.

  49. Sobieszyn k/Dęblina, pow. rycki, woj. lubelskie – kościół Podwyższenia Krzyża Świętego; d. posiadłość rodu Sobieskich.

  50. Sopot – średniowieczne grodzisko [ob. skansen archeologiczny – oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku], kościół św. Jerzego [d. św. Zbawiciela], Trójmiejski Park Krajobrazowy; Jan III Sobieski przebywał tu jako właściciel sąsiednich Kolibek.

  51. Stalowa Wola-Rozwadów, woj. podkarpackie – Zamek Lubomirskich [ob. Muzeum Regionalne], klasztor i kościół oo. Kapucynów, pomnik upamiętniający 300-lecie nadania praw miejskich z popiersiem Jana III Sobieskiego.

  52. Staniątki, pow. wielicki, woj. małopolskie – klasztor ss. Benedyktynek, kościół NMP i św. Wojciecha z obrazem Matki Bożej Bolesnej.

  53. Starogard Gdański, Kociewie, woj. pomorskie – rynek, ratusz, mury obronne z basztami, kościół farny św. Mateusza, kościół parafialny św. Katarzyny.

  54. Stary Sącz, pow. nowosądecki, woj. małopolskie – rynek, klasztor ss. Klarysek założony przez księżną Kingę – żonę Bolesława Wstydliwego, kościół św. Trójcy i św. Klary; w 1683 r. król Jan III Sobieski po bitwie pod Wiedniem w drodze powrotnej do Warszawy postanowił pokłonić się szczątkom księżnej Kingi; tu spotkał się z Marysieńką Sobieską i podarował Klaryskom zdobyty na Turkach sztandar do dziś przechowywany w klasztorze.

  55. Studzianna, pow. opoczyński, woj. łódzkie – Sanktuarium Świętej Rodziny, bazylika św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela z obrazem Św. Rodziny z Nazaretu [kult obrazu przerastał w pewnym okresie MB Częstochowską; czcili go szczególnie królowie Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski], pomnik Jana III Sobieskiego, klasztor kk. Filipinów, kościół św. Józefa.

  56. Sułoszowa, pow. krakowski, woj. małopolskie – zamek Pieskowa Skała w dolinie Prądnika [element łańcucha obronnych „Orlich Gniazd”], ogród zamkowy, Muzeum Zamkowe, Ojcowski Park Narodowy.

  57. Szczebrzeszyn, pow. zamojski, woj. lubelskie – kościół św. Mikołaja, kościół św. Katarzyny; w 1672 r. Jan Sobieski zawiązał tutaj konfederację wojsk koronnych [tzw. „Konfederacja Szczebrzeszyńska”].

  58. Sztum, woj. pomorskie – zamek krzyżacki, kościół parafialny św. Anny; Jan III Sobieski wraz z Aleksandrem Koniecpolskim w październiku 1658 r. oblegał ówcześnie pruskie miasto.

  59. Tarnowskie Góry, woj. śląskie – rynek, ratusz, kościół św. Apostołów Piotra i Pawła, Winiarnia Sedlaczka [ob. Muzeum Miejskie], tablica pamiątkowa; Jan III Sobieski gościł tu z małżonką i synami w dniach 20-22.08.1683 r. w drodze pod Wiedeń.

  60. Tenczynek, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Krzeszowice – kościół św. Katarzyny, Brama Zwierzyniecka; Jan III Sobieski gościł tu wracając spod Wiednia.

  61. Toruń – Stare Miasto, rynek, ratusz Staromiejski, bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, kościół Wniebowzięcia NMP, kościół św. Jakuba, Muzeum Okręgowe – obraz Jana III Sobieskiego, ruiny zamku krzyżackiego; w 1658 r. Jan Sobieski w czasie choroby Aleksandra Koniecpolskiego dowodzi oblężeniem miasta; 30.05.1677 r. król Jan III Sobieski wraz z dworem zatrzymał się tu na odpoczynek w drodze do Gdańska.

  62. Warka, pow. grójecki, woj. mazowieckie – kościół parafialny św. Mikołaja, kościół MB Szkaplerznej; 7.04.1656 r. Jan Sobieski brał udział w bitwie z oddziałami margrabiego badeńskiego Fryderyka idącymi na pomoc Szwedom.

  63. Warszawa – Stare i Nowe Miasto, Rynek Nowego Miasta, klasztor ss. Benedyktynek-Sakramentek i kościół św. Kazimierza [fundacji królowej Marii Kazimiery jako wotum dziękczynne za zwycięstwo Jana III Sobieskiego pod Wiedniem], Rynek Starego Miasta, Muzeum Historyczne m. st. Warszawy – portret króla Jana III Sobieskiego nieznanego autora, bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela, Zamek Królewski – portret konny króla Jana III Sobieskiego autorstwa Jeana Babtiste Martina oraz obraz Marcelego Baciarellego „Jan III pod Wiedniem”, kościół akademicki św. Anny, klasztor i kościół Przemienienia Pańskiego oo. Kapucynów – urna z sercem Jana III Sobieskiego, kamienna figura MB Passawskiej, kościół ss. Wizytek Opieki św. Józefa, Pałac Kazimierzowski [d. rezydencja Wazów i Sobieskich; ob. siedziba władz Uniwersytetu Warszawskiego], kościół Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca [pokarmelicki], Plac Teatralny z Teatrem Wielkim [d. Marywil (Miasto Marii) – wielkomiejskie założenie mieszkalno-handlowe], Zamek Ujazdowski, Muzeum Narodowe – obraz Juliusza Kossaka „Sztandar proroka”, obraz Jerzego Eleuter Szymonowicza-Siemiginowskiego „Jan III Sobieski pod Wiedniem”, obraz Józefa Brandta „Bitwa pod Chocimiem”, Muzeum Wojska Polskiego – obraz Józefa Brandta „Bitwa pod Wiedniem”, pałac w Wilanowie – ulubiona prywatna rezydencja króla Jana III Sobieskiego, obraz Józefa Brandta „Wyjazd z Wilanowa Jana III Sobieskiego z Marysieńką”, pomnik „Electio Viritim” upamiętniający Pole Elekcyjne na Woli – ul. Ostroroga róg ul. Obozowej.

  64. Wejherowo, woj. pomorskie – Trójmiejski Park Krajobrazowy, Sanktuarium Pasyjno-Maryjne, kościół św. Anny, d. klasztor oo. Franciszkanów, Kalwaria Wejherowska [sanktuarium Męki Pańskiej, zespół 26 kaplic]; d. własność Jana III Sobieskiego.

  65. Wola Rasztowska, pow. wołomiński, woj. mazowieckie – pałac [d. myśliwska rezydencja króla Jana III Sobieskiego, ob. szkoła podstawowa].

  66. Wolbórz, pow. piotrkowski, woj. łódzkie – pałac biskupi [d. rezydencja biskupów kujawskich], kościół parafialny św. Mikołaja.

  67. Wrocław – Stare i Nowe Miasto, Muzeum Narodowe – obraz Juliusza Kossaka „Wjazd Jana III do Wiednia”, Ostrów Tumski, Sanktuarium Matki Bożej Adorującej, archikatedra św. Jana Chrzciciela z obrazem Matki Bożej Sobieskiego [obraz Sobieskiego jako Mater Adorans].

  68. Wygiełzów k/Chrzanowa, woj. małopolskie – Nadwiślański Park Etnograficzny, Zamek Lipowiec [ruiny zamku biskupów krakowskich], tablica upamiętniająca pobyt Jana III Sobieskiego 17.08.1683 r. w drodze do Wiednia.

  69. Zamość, woj. lubelskie – rynek, ratusz, twierdza; Jan Sobieski powrócił tu do matki po podróżach zagranicznych we wrześniu 1648 r. i w dniach 6-24 listopada dowodził obroną twierdzy przed Kozakami Bohdana Chmielnickiego.

  70. Zwierzyniec, pow. zamojski, woj. lubelskie – kościół filialny św. Jana Nepomucena [tzw. kościół „Na wodzie”]; pomnik Psa Marysieńki Sobieskiej i pomnik szarańczy [jedyny taki na świecie]; ulubiona rezydencja Marii Kazimiery; tu rozkwitła miłość Marii Kazimiery D'Arguin i Jana Sobieskiego.

IV. Pomniki Jana III Sobieskiego na świecie

  1. Esztergom, Węgry.

  2. Dvorce k/Opavy, Republika Czeska.

V. Pomniki Jana III Sobieskiego w Polsce

  1. Cieszanów k/Lubaczowa – skrzyżowanie ul. Sienkiewicza i ul. Jana III Sobieskiego.

  2. Gdańsk – Targ Drzewny na Starym Mieście [pomnik przeniesiony z Lwowa].

  3. Kraków – Park Strzelecki.

  4. Płonka Kościelna k/Łap – kościół św. Michała Archanioła.

  5. Przemyśl – rynek.

  6. Puszcza Mariańska, woj. mazowieckie – kościół Niepokalanego Poczęcia NMP.

  7. Warszawa – Pałac w Wilanowie.

  8. Warszawa – Łazienki Królewskie, most Sobieskiego, ul. Agrykola.

VI. Szkoły im. Jana III Sobieskiego

  1. Będzin, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Wolności 4.

  2. Białystok, woj. podlaskie – V Liceum Ogólnokształcące, ul. Miodowa 5.

  3. Bielsko-Biała, woj. śląskie – Gimnazjum nr 15, ul. Cieszyńska 393.

  4. Brenna, woj. śląskie, pow. cieszyński – Gimnazjum nr 1, ul. Górecka 224.

  5. Brzeźno Szlacheckie, woj. pomorskie, pow. bytowski, gm. Lipnica – Zespół Szkół, Brzeźno Szlacheckie 92.

  6. Bydgoszcz, woj. kujawsko-pomorskie – Collegium Catholicum Bydgostiense, I Katolickie Gimnazjum i I Katolickie Liceum Ogólnokształcące, ul. Stanisława Leszczyńskiego 49.

  7. Bydgoszcz, woj. kujawsko-pomorskie – Zespól Szkół nr 12, ul. Stawowa 41.

  8. Bytom, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 38, ul. Janusza Korczaka 1.

  9. Częstochowa, woj. śląskie – Gimnazjum nr 1, ul. Stefana Starzyńskiego 10.

  10. Czułówek, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Czernichów – Publiczna Szkoła Podstawowa, Czułówek 85.

  11. Gdańsk, woj. pomorskie – Gimnazjum nr 26, ul. Romualda Traugutta 92.

  12. Gliwice, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 9, ul. Jana III Sobieskiego 14.

  13. Gniew, woj. pomorskie, pow. tczewski – Szkoła Podstawowa, ul. Gdańska 16.

  14. Gniezno, woj. wielkopolskie – Zespół Szkół, ul. Jana III Sobieskiego 20.

  15. Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie – Zespól Szkół nr 12, ul. Śląska 20.

  16. Grudziądz, woj. kujawsko-pomorskie – II Liceum Ogólnokształcące, ul. Karola Marcinkowskiego 10.

  17. Jangrot, woj. małopolskie, pow. olkuski, gm. Trzyciąż – Zespół Szkół [Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum], Jangrot 83.

  18. Jastrzębie Zdrój, woj. śląskie – Zespół Szkół nr 6, ul. Harcerska 12.

  19. Jejkowice, woj. śląskie, pow. rybnicki – Szkoła Podstawowa, ul. Główna 42.

  20. Kańczuga, woj. podkarpackie, pow. przeworski – Szkoła Podstawowa, ul. Szkolna 7.

  21. Katowice, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 2, al. Walentego Roździeńskiego 82.

  22. Kozy, woj. śląskie, pow. bielski – Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi, pl. Ks. Karola Kochaja 1.

  23. Kraków, woj. małopolskie – Gimnazjum nr 18, ul. Złoty Róg 30.

  24. Kraków, woj. małopolskie – II Liceum Ogólnokształcące, ul. Jana III Sobieskiego 9.

  25. Laszki, woj. podkarpackie, pow. jarosławski – Szkoła Podstawowa, Laszki 280.

  26. Legionowo, woj. mazowieckie – Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2, ul. Królowej Jadwigi 11.

  27. Lubaczów, woj. podkarpackie – Publiczne Gimnazjum nr 2, ul. Mikołaja Kopernika 22.

  28. Lublin, woj. lubelskie – Szkoła Podstawowa nr 46, ul. Biedronki 13.

  29. Lublin, woj. lubelskie – Społeczne Gimnazjum i Społeczne Liceum Ogólnokształcące, al. Racławickie 17.

  30. Lyski, woj. śląskie, pow. rybnicki – Szkoła Podstawowa, ul. Dworcowa 4.

  31. Malbork, woj. pomorskie – Gimnazjum nr 1, ul. Stefana Żeromskiego 45.

  32. Nysa, woj. opolskie – I Liceum Ogólnokształcące „Carolinum”, ul. Jana III Sobieskiego 2.

  33. Oława, woj. dolnośląskie – Liceum Ogólnokształcące, pl. Zamkowy 10.

  34. Opole, woj. opolskie – Publiczne Gimnazjum nr 3, ul. Joachima Lelewela 9.

  35. Piekary Śląskie, woj. śląskie – I Liceum Ogólnokształcące, ul. Gimnazjalna 24.

  36. Pilszcz, woj. opolskie, pow. głubczycki, gm. Kietrz – Zespół Szkolno-Przedszkolny [Publiczne Przedszkole i Szkoła Podstawowa], ul. Owsiana 3.

  37. Płonka Kościelna, woj. podlaskie, pow. białostocki, gm. Łapy – Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Płonka Kościelna 47.

  38. Podzamcze k/Chęcin, woj. świętokrzyskie, pow. kielecki, gm. Chęciny – Zespół Szkół Nr 7 CKU, ul. Białego Zagłębia 1.

  39. Porajów, woj. dolnośląskie, pow. zgorzelecki, gm. Bogatynia – Zespół Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi i Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Górnicza 1c.

  40. Poświętne, woj. łódzkie, pow. opoczyński – Zespół Szkół Samorządowych [Szkoła Podstawowa i Gimnazjum Publiczne], ul. Szkolna 2.

  41. Poznań, woj. wielkopolskie – Szkoła Podstawowa nr 15, os. Jana III Sobieskiego 105.

  42. Przeginia, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Jerzmanowice-Przeginia – Szkoła Podstawowa, Przeginia 403.

  43. Przeworsk, woj. podkarpackie – Zespół Szkół Zawodowych [Liceum Profilowane, Liceum Ogólnokształcące, Technikum, Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Szkoła Policealna], ul. Ignacego Krasickiego 9.

  44. Przybyszówka, woj. podkarpackie, pow. rzeszowski – Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół, Przybyszówka 172.

  45. Puszcza Mariańska, woj. mazowieckie, pow. żyrardowski – Szkoła Podstawowa [oraz filia w Starym Łajszczewie], ul 3 Maja nr 3.

  46. Racibórz, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 15 z Oddziałami Sportowymi, ul. Juliusza Słowackiego 48.

  47. Radom, woj. mazowieckie – VIII Liceum Ogólnokształcące, ul. Jana III Sobieskiego 12.

  48. Rudy, woj. śląskie, pow. raciborski, gm. Kuźnia Raciborska – Szkoła Podstawowa, ul. Juliusza Rogera 2.

  49. Rybnik, woj. śląskie – Gimnazjum nr 13, ul. Kręta 20.

  50. Rzeszów, woj. podkarpackie – Gimnazjum nr 7, ul. Tadeusza Rejtana 30.

  51. Sobieszyn, woj. lubelskie, pow. rycki, gm. Ułęż – Zespół Szkół Ogólnokształcących [Szkoła Podstawowa, Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące], Sobieszyn 4.

  52. Sosnowiec, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 12, ul. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego 14.

  53. Stalowa Wola, woj. podkarpackie – Zespół Szkół nr 3 [popularny „Ekonomik”; Liceum Profilowane, Technikum, Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Szkoła Policealna], ul. Polna 15.

  54. Szczecinek, woj. zachodniopomorskie – Zespół Szkół, ul. Wiatraczna 5.

  55. Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie – Zespół Szkół nr 3 [Gimnazjum Sportowe, Liceum Ogólnokształcące], ul. Jerzego Lanca 10.

  56. Szydłowiec, woj. mazowieckie – Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi, ul. Wschodnia 19.

  57. Świdnica, woj. dolnośląskie – Zespół Szkół Budowlano-Elektrycznych, ul. Wałbrzyska 35/37.

  58. Tarnowskie Góry, woj. śląskie – Publiczne Gimnazjum nr 1, ul. Jana III Sobieskiego 5.

  59. Tczew, woj. pomorskie – II Liceum Ogólnokształcące, ul. Królowej Marysieńki 10.

  60. Tychy, woj. śląskie – Gimnazjum nr 11, al. Niepodległości 108.

  61. Warszawa, woj. mazowieckie – LXXV Liceum Ogólnokształcące, ul. Czerniakowska 128.

  62. Warszawa, woj. mazowieckie – Szkoła Podstawowa nr 307, ul. Barcelońska 8.

  63. Wejherowo, woj. pomorskie – I Liceum Ogólnokształcące, ul. Bukowa 1.

  64. Wrocław, woj. dolnośląskie – Szkoła Podstawowa nr 44, ul. Wilanowska 31.

  65. Zabrze, woj. śląskie – Szkoła Podstawowa nr 5, ul. Królewska 4.

  66. Zbiersk, woj. wielkopolskie, pow. kaliski, gm. Stawiszyn – Szkoła Podstawowa, Zbiersk Cukrownia 144.

  67. Zbludza, woj. małopolskie, pow. limanowski, gm. Kamienica – Szkoła Podstawowa w Zespole Szkoły i Przedszkola, Zbludza 110.

  68. Żelistrzewo, woj. pomorskie, pow. pucki, gm. Puck – Szkoła Podstawowa i Publiczne Gimnazjum w Zespole Szkół, ul. Szkolna 1.

VII. Inne obiekty im. Jana III Sobieskiego

  1. Czułówek, woj. małopolskie, pow. krakowski, gm. Czernichów – Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi im. Jana III Sobieskiego, Czułówek 64.

  2. Nakło n/Notecią, woj. kujawsko-pomorskie, pow. nakielski – Park im. Jana III Sobieskiego.

  3. Świerklany Górne, woj. śląskie, pow. rybnicki, gm. Świerklany – „Buk Sobieskiego” (pomnik przyrody), ul. Tadeusza Kościuszki.

  4. Toruń – Fort I Twierdzy Toruń im. Jana III Sobieskiego, ul. Winna.

  5. Ustroń, woj. śląskie, pow. cieszyński – „Dąb Sobieskiego” z 1683 r. (pomnik przyrody) upamiętniający przemarsz wojsk polskich do Wiednia, ul. Ignacego Daszyńskiego 20.

  6. Warszawa – Hotel „Jan III Sobieski”, pl. Artura Zawiszy 1.

  7. Warszawa – Fundacja „Instytut Sobieskiego”, ul. Nowy Świat 27.

  8. Warszawa – Las im. Króla Jana III Sobieskiego (rez. przyrody), ul. Bronisława Czecha.

  9. Żołynia, woj. podkarpackie, pow. łańcucki – „Sosna Sobieskiego”; wg legendy w jej cieniu odpoczywał król Jan III Sobieski.

Kanon opracował Roman Henryk Orlicz – Instruktor Krajoznawstwa Polski i Przodownik Turystyki Pieszej II st.


Pobierz załącznik nr 1 do Regulaminu Odznaki MS Word lub PDF